Ayçiçeği nasıl ekilir?

Ayçiçeği günümüzün en ehemmiyetli yağ bitkilerinden biri olup ayçiçek yağı mutfaklarda hayli tercih edilir. Çok ülkede üretilebilen bu bitki türkiyede daha fazla Trakya-Marmara kısmında üretilir. Toprak yönünden çok seçici olmasa da organik yönden zengin, derin ve su tutma kapasitesi yüksek olan toprakları seven ayçiçeği yüksek yahut düşük sıcaklıklara hayli topleranslıdır. Çimlenebilmesi için en ideal toprak sıcaklığı 8-10 derece ve yetişebilmesi için en iyi hava sıcaklığı 21-24 derece arasındaki değerlerdir. Peki, ayçiçek bitkisi nasıl ekilir ve nasıl yetiştirilir?

Ayçiçeğinin ekim derinliği toprağın nemine bağlıdır. İyi hazırlanmış tohum yatağında ve erken ekimlerde bu derinlik 5-6 cm, toprak tavının yetersiz olduğu ve geç ekimlerde ise ekim derinliğinin 6-7 cm arasında olması daha uygun olur. Sekiz cm'den daha derin olan ekimlerde ayçiçeğinin toprak üstüne çıkması zorlaşır ve istenen verim elde edilemez. Ekimin sonrasında toprak yeteri kadar nemli değilse bir can suyu verilir. Daha sonrasında ise 15-20 gün aralıklı olarak 1-2 defa sulama yapılabilmektedir. Doğru gübreleme ve sulama teknikleri için toprak ve bitkinin analizi şarttır. Bunlar doğrultusunda yetiştirilen ayçiçek verimli halde yetişecektir.

Ayçiçeğin ekim zamanı toprak ısısı ile direkt ilgilidir. 8-10 derecenin üstündeki toprak sıcaklıklarında tohumlar daha hızlı çimlenir. Ülkemizin iklimi ve toprak özellikleri göz önüne alındığı zaman ayçiçeğin ekim zamanı için en ideal vakit Ege ve Güneydoğu Anadolu bölümlerinde Mart; Marmara, Orta Anadolu ve Karadeniz bölümlerinde ise Mayıs ayıdır. Yine de o seneye ait iklim haline göre bu ekim zamanı farklılık gösterebilir. Erken yapılmış olan ekimler, ayçiçeğinin kış ve ilkbahar yağışlarından en iyi biçimde faydalanmasını sağlamaktadır.

Ayçiçeğinin ekimi kısmında duyarlı havalı mibzerler kullanılmaktadır. Bu makineler ile sıraların arası, üzerleri ve ekim derinliği iyi ayarlanabilmekte, sıra üstünde yapılması gerekli olan bitkileri seyreltme işlemi ortadan kalkmakta ve ekilen tohum sayısından hayli tasarruf edilebilmektedir. Sıralar arasındaki uzunluk 70 cm ve sıra üstündeki bitkilerin mesafesi ise 25-36 cm arasında olmalıdır. Kurak ve verimi az topraklarda sıra üstü mesafe 35-40 cm, sulu ve yağışlı verimli topraklarda ise 25 cm olabilir. Verim alabilmek için bir dekar alanda istenen bitki sayısı 400-5500 arasındadır.