Türkiye'nin iklimi nasıldır?

Kuzey Yarımküre’de 36-42 derece enlemleri arasında yer bulan Türkiye, ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında konumlanmıştır. Genel açıdan iklim sınıflandırmasına göre Akdeniz İkliminin sahasında bulunan Türkiye’de üç tarafının denizlerle çevrili olması, yeryüzü şekillerinin çeşitlilik göstermesi ve dağların uzanışı nedeniyle değişik iklim tiplerinin yaşanır. Kıyı bölgeleri denizin etkisi ile daha ılıman bir iklime sahipken Karadeniz ve Akdeniz boyunca denize paralel uzanan dağlar iç kısımlarda karasal iklimin etkilerinin görülmesine neden olur. Türkiye’de görülebilen başlıca iklim tipleri;

Marmara İklimi

Karasal iklim ve Karadeniz iklimi ile Akdeniz iklimi arasında bir geçiş iklimi olarak yer bulan Marmara ikliminde Akdeniz ikliminin etkisi daha fazla güney kesiminde etkili olmaktadır. İç kısımlarda ise Bilecik yöresi ile Ergene Havzası’nda karasal iklimin özellikleri görülmektedir. Marmara Bölgesi’nin Karadeniz kıyılarına uzanan kısımları ise Karadeniz iklimine benzer özellikler göstermektedir. Averaj senelik yağışın 595 mm'yi bulduğu iklimde maksimum yağışlar kışın düşer. Marmara bölgesinin senelik averaj sıcaklığı ise 14 derecedir. Geçiş iklimine bağlı olarak Marmara ikliminin doğal bitki örtüsünü alçak kısımlarda Akdeniz ikliminin doğal bitki örtüsü, yüksek kısımlarda ise Karadeniz ikliminin doğal bitki örtüsü oluşturmaktadır.

Karasal İklim

Yağış ve sıcaklık özelliklerine bağlı olarak dört alt tipe ayrılan karasal iklimde genel açıdan yaz ve kış arasındaki sıcaklık farkları fazla olup yağışlar daha fazla kış ve ilkbahar mevsimlerinde görülmektedir.

Trakya Karasal İklimi: Yazları sıcak, kışları ise soğuk geçen Trakya’da görülebilen karasal iklimde yağışlar azami kış ve ilkbahar mevsimleri yanında sonbaharda görülmektedir. Diğer karasal iklim bölümlerinde göre az da olsa yazın da yağış alan Trakya karasal ikliminde senelik yağış ortalaması 560 mm olup takriben sıcaklık ise 13.2 derecedir. Trakya karasal ikliminin doğal bitki örtüsünü ise kuru ormanlar oluşturmaktadır.

Doğu Anadolu Karasal İklimi: Kış mevsimi normale göre daha uzun ve hayli soğuktur. Bunun peşi sıra yazlar serin geçmektedir. Yüksekliğin fazla olduğu bölgenin lakin düşük rakımlı yerlerinde yaz sıcaklıkları yaşanır. Don olayının sık görüldüğü ve kış boyunca karla örtülü bir yağışın var olan olduğu Doğu Anadolu’da yağışlar daha fazla kış ve ilkbaharda görülmektedir. Senelik yağış ortalaması ise 580 mm'dir. Doğal bitki örtüsünü düşük rakımlarda bozkırların, yüksek rakımlarda çayırların oluşturduğu iklimde senelik takriben sıcaklık 10 derecedir.

İç Anadolu Karasal İklimi: Doğuya gittikçe soğukların arttığı İç Anadolu karasal ikliminde yazlar Doğu Anadolu’ya göre azıcık daha sıcaktır. Kışlar ise soğuktur. Yağışlar daha fazla kış ve ilkbahar mevsiminde görülmektedir. 413 mm. averaj senelik yağış miktarı ile Türkiye’nin en kurak bölgesini oluşturan İç Anadolu’da senelik sıcaklık ortalaması ise 10.8 derecedir. İklimin doğal bitki örtüsü yaşanan yaz kuraklığı nedeniyle bozkırdır. Rakım yükseldikçe kuru ormanlar görülmektedir.

Güneydoğu Anadolu Karasal İklimi: Yazları çok sıcaktır. Kışlar ise çok soğuk geçmez. Averaj senelik yağış tutarının 565 mm olduğu iklimde yaz zamanında nem oranının düşük olması yaz kuraklığını daha da arttırır. Yağışlar daha fazla ilkbahar ve kasım ile şubat ayları arasında görülmektedir. Senelik averaj sıcaklığın 16.5 derece olduğu Güneydoğu Anadolu’da doğal bitki örtüsü cılız bozkırlar ve kuraklığa sağlam çalılıklardır.

Karadeniz İklimi

Karadeniz’in kıyı ve dağların kuzeye bakan kesimleri ile Marmara Bölgesi’nin Karadeniz kıyı kuşağında etkili olan iklimin temel özelliği her mevsim yağışlı olmasıdır. Bu sebep ile yaz ve kış arasındaki sıcaklık farklarının fazla olmadığı Karadeniz ikliminde yazlar serin, kışlar ise kıyı kısımlarda ılık olmakla birlikte yüksek kısımlarda kar yağışlı ve soğuktur. Takriben senelik yağışın 850 mm olduğu iklimde haziran ve temmuz ve ağustos aylarında görülebilen yağışlar senelik yağışların %20’sini oluşturmaktadır. Senelik averaj sıcaklığı 13 derece olduğu Karadeniz bölgesinin doğal bitki örtüsü yağışlar nedeniyle geniş yapraklı ormanlardır. Yüksek kısımlarda ise soğuk ve nemli hava koşullarına münasip iğne yapraklı ormanlar görülmektedir.

Akdeniz İklimi

Akdeniz’in güneye bakan kesimleri ve Ege’nin kıyı kesimleri ile beraber dağların kıyıya dik uzanması nedeniyle ülkenin iç kesimlerine kadar etkili olan Akdeniz ikliminde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlıdır. Kar yağışının ve don olaylarının nadir olarak göründüğü bölümlerde yağış daha fazla kış aylarında görülmektedir. Akdeniz ikliminin yaşandığı kısımlarda senelik yağış ortalaması 600 mm, senelik sıcaklık ortalaması ise 18-20 derecedir. Doğal bitki örtüsünü makilerin oluşturduğu Akdeniz ikliminin görüldüğü kıyı kısımlarda kuraklığa dayalı ve sıcaklığı seven kızılçam, yüksek kısımlarda ise karaçam, sedir ve köknar ormanları mevcuttur.

Marmara iklimi olmak üzere 4 çeşittir.

Karadeniz iklimi

Akdeniz iklimi

Karasal iklim