Uskumru nasıl bir balıktır?
Uskumru pelajik ve hızlı balık olduğundan dolayı trollerle avlanmaya müsait değildir. Çapari, sırtı gibi yöntemler, uskumru avlamak i...
İstavrit, orkinos, ton balığı ve kolyoz balıklarını içeren uskumrugiller ailesine adını veren uskumru dünyada iktisadi değeri çok yüksek olan bir balıktır. Pelajik türde, gayet leziz bir çeşididir.
Uskumru pelajik ve hızlı balık olduğundan dolayı trollerle avlanmaya müsait değildir. Çapari, sırtı gibi yöntemler, uskumru avlamak için uygun olur. Uskumrular kışın dibe çekilirler, yazları da kıyılara yanaşırlar. 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununa göre, 20 cm'nin altında uskumruları avlamak yasaklanmıştır.
Uskumru balığının, uzun gövdesinin üstünde, sırtından aşağı doğru inen, açık ya da koyu yeşilimsi-mavi renkli şeritler vardır. Açık gümüş renkli karnı, ufak gözleri bulunmaktadır. Bütün yüzgeçleri yumuşak ışınlıdır. Ağırlığı averaj 100-350 gr etrafında, boyu takriben 25-30 cm’dir. 50 cm'ye kadar büyüyebilir. Planktonlar, hamsi, çaça gibi küçük balıklar ve yavruları ile beslenirler. Torik, kofana ve ton balıkları en büyük düşmanlarıdır. Ömürleri 8-10 sene arasındadır. Üreme dönemleri Nisan-Haziran ayları arasındadır. 2-3 yaşındaki dişiler, denize 350.000-400.000 yumurta bırakırlar.
Uskumru, sürüler durumunda yaşayan, göçmen balıklardır. Geçmişte, yumurtlama devirlerinde Marmara Denizi'nde bulunan uskumrular, yaz aylarını Karadeniz’de geçirirler. Daha sonrasında da tekrar, Marmara Denizi'ne dönen balıklar, Çanakkale’den Ege ve Akdeniz’e göç ederler. Aşırı avlanma ve ekolojik sebeplerle bu balığın soyu gittikçe yok olmuştur. Türkiye'de artık Karadeniz ve Marmara'da tek tük rastlanır. Daha fazla Kuzey Ege'de Saroz Körfezi ve Akdeniz'de Antalya açıklarında bulunmaktadır. Dünyada ise Japonya, Kuzey denizlerinde ve Kuzey Amerika’da bulunmaktadır. Türkiye'deki uskumru balıkları, dünyadaki diğer uskumrulara göre daha lezzetlidir. Bunun sebebi tuz oranının daha az olmasıdır.
Uskumru balığının en lezzetli olduğu dönem, yağlı olduğu Eylül ayında yumurtlamaya başladığı devredir. Izgarası, dolması, kağıt kebabı, köftesi ve tuzlaması böyle zamanlarda çok lezzetli olur. Şubat'tan başlayarak yağını kaybetmeye başladığı için tavası ve pilakisi yapılmış olması önerilmektedir. Benzer zamanda, daha fazla Karadeniz'de yakalanan uskumrular kurutularak çiroz yapılmaktadır. İktisadi değeri çok yüksek olduğundan dolayı dünya çapında konserve, kurutulmuş, tuzlanmış ve taze olarak pazarlanır ve tüketilir.