Vanilya nasıl yetiştirilir?
Vanilyanın anavatanı Amerika’nın güneyindeki tropikal ormanlardır. Sapsız, yassı yapraklara sahip olan vanilyanın meyveleri 15-20 cm ...
Botanikteki adı Vanilla Planfolia olan vanilya salapgiller ailesine ait, tırmanıcı gövdeye sahip çok senelik bir bitki çeşididir. Yetiştirme koşulları ve üretim miktarı sebebi ile safrandan sonra en değerli ikinci baharattır. Yoğun ve tatlı bir aromaya sahiptir. Gıda sektörünün peşi sıra kozmetik ve ilaç alanında de kullanılmaktadır.
Vanilya Nasıl Yetiştirilir?
Vanilyanın anavatanı Amerika’nın güneyindeki tropikal ormanlardır. Sapsız, yassı yapraklara sahip olan vanilyanın meyveleri 15-20 cm uzunluğunda tohum kapsülünün içerisinde yer bulur. Kokusu yoğun ve acı bir tada sahiptir. Meyveleri yeşil renklidir. Tropikal iklim bitkisi olan vanilya, iklim ihtiyaçları karşılanamadığı için Türkiye'de yetiştirilemeyen bitkilerden biridir.
Genel özellikleri
Vanilya ekildikten 3 sene sonra ilk meyvelerini vermektedir. Meyvelerin hasadından sonra baharat olarak kullanılabilmesi için yoğun emek gerektiren bir süreç gerektirir. İlk önceleri yeşil renkli olan vanilya meyveleri, ağacında averaj 9 ay süreyle bekletilir. Bu süre zarfında vanilyaların aromasının gelişmesi sağlanmaktadır. Yeterli olgunluğa oluştuktan sonra meyveler hasat edilerek kurutma safhasına geçilir. Toplanan meyveler sıcak suda bir zaman bekletilir ve daha sonrasında güneşte kurumaya bırakılır. Vanilyanın gerçek aromasını alması bu süreçten sonra ortaya çıkar
Kullanım alanları
Vanilya yoğun olarak tatlı, hamurişi ve içeceklere tat vermek için kullanılmaktadır. Fakat evlerde kullanılan şekerli vanilin veyahut vanilya esansları gerçek vanilya değildir. Doğal vanilya uzun, ince, siyah renkli çubuklar halindedir. Vanilya üretiminin ihtiyacı karşılayamaması sebebiyle, vanilya aroması sentetik olarak üretilir ve türlü gıdalarda yer bulur. Gerçek vanilya vanilya çubuğu, öğütülmüş vanilya ve alkolde bekletilmiş vanilya özleri olarak üretilir. Gıda sanayisi dışında vanilyanın en fazla kullanılmış olduğu alanların başında kozmetik sektörü gelir. Aromaterapide kullanılan önemli yağlardan biridir.
Faydaları
Vanilya uyarıcı etkilere sahip bir bitki olarak bilinir. Yoğun ve güzel kokusu mutluluk hormonun salgılanmasını uyarır. Mide ve bağırsak sistemini düzenler. Yiyeceklerin hazmını kolaylaştırır. Bağışıklık direncini artırarak kış mevsimindeki aylarda salgınlara neden olan virüs ve bakterilere karşı vücudumuzu korumaya yardımcı olmaktadır. Hassaten çocuklarda kemik gelişimini ve kemik sağlığını destekler. Vanilyanın aşırı tüketimi bulantı, kusma, halsizlik gibi şikayetlere neden olabilir.