Süt neden taşar?

Sayısız faydası ile süt ve süt ürünleri hayatımızın çok önemli parçalarından biri. Kahveden dondurmaya, tatlılardan yemeklere kadar nerdeyse sürekli tükettiğimiz süt uzun senelerden beri sağlıklı halde insanlara sunuluyor. Marketten eve getirilen sütün yapılmak istenen besine göre ısıtılması, kaynatılması da gerekebiliyor. İşte, kadınların süt ile ilgili derdi orada başlıyor. Kaynatılırken genel açıdan taşan süt hem fazladan temizlik gerektiriyor, aynı zamanda sütün bir bölümünün ziyan olmasına neden oluyor. Peki, süt neden taşar?

Tencerenin başında beklemekten kurtaran diğer yöntem de tahta kaşık yöntemidir. Evde bulunan bir tahta kaşık süt kaynatılan tencerenin ağzına, içine düşmeyecek halde yatırılır. Kaynayan süt kabardığında yağ tabakası tahta kaşıkla temas ederek ona tutunur. Böylece hem süt ziyan olmaz, hem tencerenin başında beklemek zorunda kalınmaz. 

Sütün taşmasını önlemenin en popüler yolu devamlı karıştırmaktır. Böylece yağ tabakasının oluşması önleneceğinden taşma gerçekleşmez. Ama bu yol, evde sayısız işi olan kimseler için hem vakit kaybettirici aynı zamanda başında beklemeyi gerektirdiğinden yorucudur. Bundan dolayı birçokları tarafından yapılmakta olan diğer yöntem sütün kaynatılacağı tencerenin ağzına yakın kenarlarına bitkisel yağ sürmektir. Bunun sayesinde yağ sütün o noktadan yukarı çıkmasını önlemektedir.

Fotoğraf: Joel Karmer

Sütün bileşenlerinden en büyük orana sahip olanı sudur (%87,8). Geri kalanlar ise protein, yağ, karbonhidrat, şeker, yağ, kolesterol ve kalsiyumdur. Bu bileşenlerden yağ sütün içindeki duruşu itibarı ile kürecikler şeklindedir. Kaynama gerçekleşmeden önce yağ kürecikleri suyun yüzeyinde birikerek orada bir tabaka oluşturmaktadır. Kaynama sütün her yüzeyinde gerçekleşirken, sütün içerisindeki kaynamanın oluşturduğu buhar yüzeye çıkmak isterken, yağ tabakası tarafından tutulur. Yağ tabakasının altında tam olarak biriken su buharı kabarcıkları bir zaman sonra yağ tabakasını ittirebilecek basınca erişir. Bunun nihayetinde da süt taşar.