Şeker pancarı nasıl bir bitkidir?
Şeker pancarı başta A, B ve C vitaminleri ve sodyum, çinko, magnezyum, kalsiyum ve demir gibi temel vitaminler ve mineraller açısında...
Ispanakgiller ailesinin bir üyesi olan şeker pancarı, köklerinden şeker elde edilen 2 senelik bir bitki olarak bilinmektedir. Bütün dünyadaki şeker üretiminin çok büyük bir bölümü şeker pancarından elde edilir. Şeker pancarını kamış şekeri takip eder. Önemli ticari bitkilerden biri olan şeker pancarı üretiminde AB ülkeleri, ABD ve Rusya ön sıralarda yer bulur.
Besin değeri
Şeker pancarı başta A, B ve C vitaminleri ve sodyum, çinko, magnezyum, kalsiyum ve demir gibi temel vitaminler ve mineraller açısından zengindir. İştah açıcı ve hazmı kolaylaştırıcı etkiye sahiptir. Bitki yüksek ölçüde lif içerdiğinden kabızlık şikayetlerinin hafifletilmesine yardım etmektedir. Diüretik olup, vücudumuzdaki fazla suyun atılmasını sağlamaktadır. Şeker pancarı idrar söktürücü özelliktedir. Yüksek demir içermesi sebebiyle demir eksikliğine bağlı kansızlığı önlemeye yardım eder. Sinir sistemi üstünde yatıştırıcı etkiye sahiptir.
Genel özellikleri ve üretimi
Türüne ve yetişme koşullarına göre şeker pancarının boyu 80-180 cm arasında farklılık göstermektedir. Bitkinin tohumlar ekildikten sonra, toprak altında kök gövdesi gelişmeye başlar. Toprak üzerinde ise çiçek, meyve ve tohumları gelişir. Öz suyunun da takriben %16’sı şekerden yani sakarozdan oluşur. Şeker pancarının toprak üzerindeki bölümleri (sap, çiçek, dal) hasat sırasında kesilir ve hayvan yemi olarak değerlendirilir. Şeker pancarında şeker içeren asıl kısım toprak altındaki gövdesidir. Boyun bölümünden kuyruk bölümüne kadar uzayan gövde, bitki ağrılığının önemli bulunan bir kısmını oluşturmaktadır
Şeker pancarı Türkiye'de yoğun olarak İç Anadolu bölümünde yetiştirilir. İç Anadolu bölgesini Karadeniz ve Marmara bölümü takip eder. Sulama koşullarının yetersiz olduğu Güney Anadolu kısmında şeker pancarı üretimi yaygın değildir. Kıyı bölümlerde yer bulan ovalar iktisadi olarak daha değerli tarım ürünlerine ayrılmıştır. Şu nedenle kıyı bölümlerinde şeker pancarı tarımı yapılmaz.
Tüketimi
Şeker pancarı, birincil olarak ticari şeker üretimi için yetiştirilir. Yerel pazarlar hariç, tüketicilerin sebze olarak çok fazla karşılaştığı bir bitki değildir. Diğer kök sebzelere benzer dokusu olmakla beraber, yüksek miktarda şeker içerdiğinden hayli tatlıdır. Çoğu zaman şeker pancarının yetiştirldiği kısımlarda tatlı, zeytinyağlı ve salata tariflerinde kullanımı yaygındır.