Türkü nedir?

Türkülerin kısımlarına göre sınıflandırılması çok zordur. Bunun sebebi ağızdan ağıza, yöreden yöreye, gönüllerden dillere dolaşmasınd...

 

Türkü; bir ezgi ile söylenen bütün toplum şiirlerine verilen addır. Türk toplum şiirinin en eski türlerinden olan türkü teriminin kaynağı Türk'tür. Türk sözcüğünün sonuna aidiyet eki eklenmek suretiyle, Türk'e ait anlamına gelen "türkü" durumunu almıştır. 

Türkülerin kısımlarına göre sınıflandırılması çok zordur. Bunun sebebi ağızdan ağıza, yöreden yöreye, gönüllerden dillere dolaşmasından ileri gelir. Çoğu zaten anonim olan türküler tamamımızın, onu beğenen dillendiren, bağlamasıyla eşlik eden bütün insanlığa aittir.

Türküler hece ölçüsünün beşlisinden, onaltılısına kadar tüm kalıplarıyla söylenebilir. Ama ençok kullanılan hece kalıbı 7, 8 ve 11'li kalıplardır. Uyak örgüsü çoğu zaman koşma ve maniye benzer. 

Türkülerin konuları kişisel yahut toplumsal olaylarla ilgilidir. Halkın derdi, davası, doğası, sevgisi-aşkı, kahramanlıkları ve toplumsal olaylara verdikleri tepkilerin tamamı yanık yanık yürekten gelen türkülerle aktarılır. Türkülerle ağlayan, türkülerle gülen, türkülerle oynayan Anadolu insanının zevk ve ruh haritasını türkülerde buluruz.

Türküleri dil bilimcilerimiz türlü özelliklerine göre 2'ye ayırmışlardır:

Karşılıklı Türküleri

Tören Türküleri

Ölüm Türküleri

Doğa Türküleri

Aşk Türküleri

İş Türküleri

Çocuk Türküleri 

Hayvan ve Tabiat Türküleri

Kahramanlık ve Askerlik Türküleri

 

Oyun Türküleri

Bentleri Dört, Kavuştakları İki Dizeli Türküler

Bentleri ve Kavuştakları Dörder Dizeli Türküler 

Dörtlüklerden Kurulu Türküler

Bentleri Dört, Kavuştakları Tek Dize Olan Türküler

Türkülere dair diğer sınıflandırma biçimi ise konularına göre yapılmıştır bunlar:

Ezgilerine Göre Türküler: Türküler, ezgilerine göre usullüler ve usulsüzler olarak iki bölüme ayrılırlar. Usullüler yörelerine göre: Oturak, kırık, yüğrük, horon, halay, zeybek, bar, karşılama vs. isimler alırlar. Usulsüz türkülere, uzun hava veyahut ağır hava denir. Anadoluda genellikle: Bozlak, hoyrat, divan, koşma, ağıt, maya, kayabaşı, çukurova, tatyan vs.adı verilen çeşitleri bulunmaktadır 

Yapılarına Göre Türküler: Türküler, bentlerindeki dize sayısı, dizelerdeki hece sayısı ve kavuştak yapısı yönünden farklı yapı özellikleri gösteren türlerdir. Bu yönden de 4 kategoriye ayrılırlar: 

 
 
 

İsterseniz bir sonraki konumuz olan Obua nedir? adlı yazıyı inceleyebilirsiniz.

 
 

Yorumlar

Henüz yorum yapılmadı.

 

Bu konu hakkında siz ne düşünüyorsunuz?