Bilanço analizi nasıl yapılır?
Analiz yapılmadan önce bilançonun analize kullanıma hazır duruma getirilmesi gerekir. Dikkatli olunması gerekli olan nokta, firmayı m...
Bilanço bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar (aktif) ile bu varlıkları finanse edildiği kaynakları (pasif) tasnifli bir biçimde gösteren temel finansal tablolardan biridir. Finansal tablolar; muhasebenin biriktirdiği bilgilerin bir özetinin belli zamanlarda ilgililere (yöneticiler, ortaklar, bankalar gibi) aktararak, ilgililerin bilgi sahibi olmasını sağlayan tablolardır.
Analiz yapılmadan önce bilançonun analize kullanıma hazır duruma getirilmesi gerekir. Dikkatli olunması gerekli olan nokta, firmayı mali açıdan olduğundan daha güçlü gösteren ve analisti yanlış yönlendirebilecek hususlardır. Misal vermek gerekirse, aktiflerin yüksek gösterilmesi, borçların düşük gösterilmesi, sermayenin yüksek gösterilmesi, borçların uzun vadeli gösterilmesi gibi hatalardır.
Misal vermek gerekirse likidite durumunun analizinde kullanılan Cari Oran; Dönen Varlıkların, Kısa Vadeli Borçlara bölünmesiyle bulunmaktadır. Bu oran, firmanın kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü göstermektedir. Dönen varlıklar, nakit değerler ve 1 seneden kısa zaman içinde nakite dönüşebilecek varlıkları gösterirken, Kısa vadeli Borçlar da vadesi 1 seneye kadar olan borçları ifade eder. Dolaylı olarak bu oranın 1,8 - 2 etrafında olması işletme için pozitif bir durumdur.
Muhasebenin temel eşitliği olan Aktif=Pasif esasına dayanarak oluşturulan bilanço, işletmenin belli bir tarihteki fotoğrafı gibi düşünülebilir. Bilançoya bakarak işletme hakkında bilgi sahibi olunmasının koşulu bilançoyu analiz etmektir. Peki bilanço analizi nasıl yapılmaktadır?
Mali Yapı Oranları, firmanın borçlarıyla özkaynakları arasındaki ilişkiyi
Karlılık Oranları ise brüt satış karının, faaliyet karının ve net karın net satışlarla ilişkisini göstermektedir.
Bilanço Aktif ve Pasif olmak üzere 2 ana bölümden oluşur. Aktif kısmında Dönen Varlıklar ve Duran Varlıklar yer bulur. Pasif bölgesinde ise Kısa Vadeli Borçlar, Uzun Vadeli Borçlar ve Özsermaye yer bulur.
Likidite Oranları, firmanın dönen varlıklarının kısa vadeli borçları karşılama kapasitesini
Faaliyet Oranları, firmanın ticarı alacaklarını, aktiflerini, stoklarını vs. faaliyetlerinde ne derece etkin kullandıklarını
Bilançonun analizi temel olarak aktif ve pasiflerde yer bulan kalemlerin biri birine oranlanması ve bu oranların sonucunun yorumlanması halinde yapılmaktadır. Piyasada ve uygulamada genel kabul görmüş oranlar var olan olsa da analizi yapan kişi yeni oranlar oluşturabilir. Analizin kolay olması açısından çok miktarda oran dört ana grupta toplanabilir. Bunlar; Likidite Oranları, Mali Yapı Oranları, Faaliyet Oranları ve Karlılık Oranlarıdır.