Gayri safi milli hasıla nedir?
GSMH bir ülkenin iktisadi performansının göstergelerinden biridir. GSMH büyüme oranlarının üç çeyrek üst üste düşük olması, resesyon ...
Gayri safi sözlük anlamı olarak karışık, katışık demektir. Ekonomideki karşılığı ise bütün nihai malların toplamına karşılık gelir. İngilizce karşılığı ise "gross" yani "toplam"dır.
GSMH bir ülkenin iktisadi performansının göstergelerinden biridir. GSMH büyüme oranlarının üç çeyrek üst üste düşük olması, resesyon (durgunluk) başlangıcı olarak algılanır.
GSMH yalnızca yatırım ve tüketim amacıyla kullanılan tamamlanmış malları içermektedir. Var olan olan eskiden üretilmiş malları ve ara malları içermez. Ara malları tamamlanmış tüketim ve yatırım mallarının içerisinde yer bulur. Tekrar hesaba katılmaları durumunda iki kere toplanmaları anlamına gelir. Eski mallar o sene içinde üretilmedikçe GSMH içerisinde sayılmazlar. Amortisman (aşınma ve eskime) payından ayrı olarak piyasa fiyatlarıyla ölçülür, o yüzden dolaylı vergiler ve sübvansiyonları da kapsar.
GSMH, GSYİH'ye yurtdışında bulunan vatandaşların gelirlerinin eklenip, yurt içerisindeki yabancıların gelirlerinin çıkarılması ile hesaplanır. GSYİH ise tarım, sanayi, ulaştırma gibi kalemleri içermektedir
GSYİH = Tarım + Sanayi + Mali Kuruluşlar + Ticaret + Ulaştırma + Haberleşme + Konut + İnşaat + Hizmetler Toplamı (Kamu ve Özel) + İthalat Vergileri
GSMH'nın iki çeşidi vardır. İlki "Nominal Gayri Safi Milli Hasıla"dır. Bu terim GSMH'nın parasal olarak karşılığıdır, piyasaya göre değişmez. Diğeri ise "Reel Gayri Safi Milli Hasıla"dır. Bu terimde ise GSMH türlü sektörlere göre ayarlanır. Bu değerlerin biri birine oranlanmasıyla ise Gayri Safi Milli Hasıla Deflatörü elde edilir. Cari fiyatlarla (belli bir zamanda piyasada geçerli olan, enflasyonun etkisiyle farklılaşan fiyat) belirlenen parasal değerlerin sabit fiyatlara dönüştürülmesinde GSMH deflatörü tercih edilir.
Gayri Safi Milli Hasıla, herhangi bir ülkede yaşayan o ülke vatandaşlarının son bir yıl içerisinde ürettikleri nihai (tamamlanmış) toplam mal ve hizmetlerin belli bir para birimi karşılığındaki değeridir. GSYİH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla)'den farkı, yalnızca o ülke vatandaşlarının üretimlerinin baz alınmasıdır. GSYİH gibi o ülkede faaliyet gösteren yabancı ülke yurttaşlarının ürettiği nihai mal ve hizmetlerini kapsamaz.
GSMH = GSYİH - Yurt İçerisindeki Yabancıların Gelirleri + Yurt Dışında Bulunan Vatandaşların Gelirleri