Astım genetik midir?

Astım, hava yollarının daralması ile kendini gösteren ve ataklar durumunda seyreden, solunum yolu hastalığıdır. Devamlı görülebilen kronik hastalıklardan biri astımdır. Bu günlerde dünya çapında, takriben 250-300 milyon astım hastası bulunur. Türkiyede ise bu sayı 3,5 milyondur.

Ebeveyn Astımlı İse Çocuklar Astımlı Olarak mı Doğar?

Anne yahut baba astımlı ise çocuklarda hastalığın görülme olasılığı, topluma göre daha fazladır. Ebeveynde astım hastalığı yok ise çocuklarda astım olasılığı %6 dır. Anne yada baba astımlı ise çocukta astım olasılığı %20-25 iken, hem anne aynı zamanda baba astımlı ise çocukta astım olasılığı %60-75 tir. Tek yumurta ikizlerinde her iki ikizin de astımlı olma olasılığı %59, çift yumurta ikizlerinde %24 olarak bulunmuştur. 

Bir çocukta :

Tekrarlayan hırıltılı solunum nöbetleri,

Egzersizle birlikte artan öksürük,

Uzun süren hırıltısız, sebebi bilinmeyen öksürükler,

Geceleri yatınca başlayan, balgamlı, kronik öksürük vakaları var ise astım hastalığı olabileceği akla gelmedir.

Özetle, ailede astım var ise genler astım gelişiminde çevresel etkenlerden daha önemlidir. Ailede astım yoksa çevresel faktörler astım gelişiminde daha önemlidir.

Astım Hangi Faktörlerden Etkilenir ? Çevresel mi veya Kalıtsal mıdır?

Bazı hastalıklar yalnızca genetik faktörler sonucu baş göstermektedir. Anne ve babadan ilgili genin geçtiği kimselerde, çevresel faktörler nasıl olursa olsun muhakkak hastalık ortaya çıkmaktadır. Bazı hastalıklar ise toptan çevresel faktörler sonucu ortaya çıkmaktadır.

Astım hastalığında tek bir genin rol oynadığından söz edilemez. Birçok genin etkileşimi söz konusudur. Hipokrat MÖ. 400 senesinde astımın kalıtsal olduğunu söylemiştir. Yakın zamanımızda yapılmış olan bilimsel çalışmalar, Hipokrat’ın haklı olduğunu göstermiştir. Astımda kalıtsal bir etkinin olması tedavi için umut vericidir. Gelecek senelerde direkt ilgili genleri hedef alan tedavilerin mümkün olabileceğinin işaretidir.

Astımın ortaya çıkmasında hem genetik aynı zamanda çevresel faktörler beraber rol oynar. Genetik yatkınlığı olan bir kişide solunum yoluyla alınan ve astımı tetikleyen çevresel faktörlerin de eklenmesiyle astım meydana gelir. Yalnızca çevresel faktörlerin veya yalnızca genetik faktörlerin olması astım için yeterli değildir.

Atsım, çocuk-erişkin her yaşta, cinsiyet farkı olmadan kadın-erkek herkeste ve dünyada her bölümde görülebilen bir hastalıktır. Hastalığın görülme sıklığı; yaşam koşullarına, sosyo-kültürel özelliklere, coğrafi bölümlere ve genetiğe göre toplumdan topluma değişiklik göstermektedir.