Kök boyası nasıl yapılır?
Elde edilmek istenen renk için kullanılan bitkiler biri diğerinden değişiktir. Mesela kahverengi elde etmek için armut ağacından, yeş...
Günlük hayatın içinde devamlı kullandığımız halı, kumaş gibi nesneleri boyamanın yanında ebru yapmak ve kağıt boyamak için bitkiler bulunmaktadır. Üstelik bitkinin farklı kısımları boya olarak kullanılır. Öyle ki bazı bitkilerin yaprakları, bazılarının çiçekleri, kabukları, odunları ve köklerinden faydalanılmaktadır.
Kök boyası nasıl yapılır?
Eğer elde edilen rengin kalıcı olması amaçlanıyorsa o zaman “mordan” adıyla anılan madde kullanılmalıdır. Mordanlar kendi içlerinde kimyevi ve doğal modanlar olarak ikiye ayrılır. Genellikle tercih edilen doğal mordanlardır. Sirke, kil, yosun, pelit suyu en bilindik renk sabitleyicilerdir.
Bitkinin en verimli olduğu zaman aralığı ilkbahar veyahut sonbahardır. Bu dönemleri geçirmemek, bitkiden azami kazanç sağlamak için şarttır.
Bu bitkiyi iki halde boyaya dönüştürme şansı bulunur. Bunlardan birincisi bitkinin toplanıp toplanmaz taze olarak öğütülmesi, ikincisi ise bitkinin kurutulduktan sonra öğütülmesidir.
Bu bitki Anadolu’ da türlü adlara sahip olup sık görülebilen bir bitki olduğundan dolayı tanınır. Boya çili, boya sarmaşığı, boyalık kökü gibi adları vardır. Bu bitkiye Anadolu’nun hemen her yerinde rastlamak mümkündür.
Boya elde etmek için bahsettiğimiz bitkinin kökleri kullanılmaktadır. Boya elde etmenin ilk aşaması olan bitki toplama işlemi işin en zaman alan kısmıdır.
Kazanların hazırlanmasının sonrasında elde edilmek istenen renge göre diğer karıştırılacak maddelerin yeterli miktarda bulundurulmaları gerekmektedir.
Kazan içerisinde kaynamakta olan suyun içine öğütülmüş bitki atılır ve kaynatılır.
Bitkinin kaynatılmasıyla birlikte bitki özünü, içerisinde kaynadığı suya bırakır. Bundan dolayı kök boyası elde edilmiş olur.
Öğütülen kök boya bitkisi artık kaynamaya ve özünü, kaynadığı suya bırakmaya hazırdır.
Bu bitkiyi kaynatıp rengini salması için kazanlar hazırlanır.
Elde edilmek istenen renk için kullanılan bitkiler biri diğerinden değişiktir. Mesela kahverengi elde etmek için armut ağacından, yeşil renk elde etmek için ebegümeciden yararlanılır.
Kök boya, boya elde etmek için en çok kullanılan bitkidir. Şap ve tanin ile karıştırılmak suretiyle kırmızı renk elde edilir. Krom şapı ile karıştırılmak suretiyle maviye benzer kırmızı elde edilir.