Gezi yazısı nasıl yazılır?
Gezi yazısında en fazla kullanılan edebi sanat betimlemedir. Yazar, gördüğü her şeyi doğru halde betimleyebilmelidir. Ek olarak nesne...
Gezip görülebilen yerlerin edebi bir üslup çerçevesinde anlatıldığı yazı türüne gezi yazısı denmektedir. Gezi yazısı Türk edebiyatında, seyahatname olarak da adlandırılır.
Gezi yazısında en fazla kullanılan edebi sanat betimlemedir. Yazar, gördüğü her şeyi doğru halde betimleyebilmelidir. Ek olarak nesnel bir anlatıma ihtiyacı olduğundan dolayı yazar, yöre halkından aldığı bilgiler ve çektiği fotoğraflar ile de yazısını desteklemelidir. Bütün bunlar bir mantık çerçevesi içerisinde olmalıdır.
Türk edebiyatında gezi yazısına verilecek en iyi misal Evliya Çelebi'nin Seyahatname’sidir. Dünya edebiyatında ise Marco Polo’nun yazdığı Geziler Kitabı gezi yazısına misal olabilecek nitelikte bir eserdir.
Yazar,hem kendi duygu ve düşüncelerini aynı zamanda dikkatini çeken olayları bir araya getirerek edebi bir dille okuyucusuna anlatabilir.
Her metin gibi giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşan gezi yazısı, çokca yazar tarafından kronolojik bir plana bağlı tutularak yazılır. Yazarın gezi için yaptığı hazırlıklar ile başlayan yazı, yolculukta yaşananlar ve kısma varış ile devam eder. Yazarın bölümdeki izlenimlerin anlatımıyla da sona erer.
Gezi yazısında öyküleyici bir anlatımın kullanılmayacağını belirtmiştik. Lakin bu hal, gezilen yerlerin doğal ve tarihi güzellikleri hakkında yazarın kendi duygu ve düşüncelerini belirtmesine engel değildir.
Gezi yazısının gayesi gezip görülebilen yerler hakkında bilgi vermektir. Bu nokta onu diğer edebi türlerden ayırır. İçinde bir hikayeyi barındırmayan gezi yazıları, bölgenin tanıtımı niteliğinde yazılmaktadır. Okuyucuda yazıda bahsedilen yerleri gezip görme isteği uyandırması gerekli olan gezi yazıları, usta bir yazarlık gerektirir. Gezi yazısı yazarı, belli bir kültür birikimine sahip olmalıdır. Gezip gördüğü yerlerin değişik ve özel yerlerini yazıda başarılı biçimde veremeyen bir yazarın yazdığı gezi yazıları, başarılı sonuca ulaşamaz.
Gezi yazıları bir çeşit tarihi belge niteliği taşır. Bir gezi yazısı çoğu kez kendinden önce yazılmış gezi yazılarının devamı niteliğinde olur. Bunun sebebi bölümlerin doğal olarak daha önce de gezilip kaleme alınmış olmasıdır. O nedenden dolayı her yeni gezi yazısı, eski gezi yazıları da dikkate alınmak suretiyle yazılmalıdır. Ayrıca bölümlerin eski ve yeni özelliklerinin karşılaştırılması da gezi yazılarında yerini alabilir.