Arp nasıl çalınır?

Bilhassa klasik batı müziğinde kullanılan arp, telli çalgılar grubunda yer bulan üçgenimsi yapıda bir çalgıdır. Lir, bu enstrümanın atası olarak kabul edilebilmektedir. Modern orkestra çalgıları içerisinde telleri parmaklarla çekilerek çalınan tek çalgı olan arpı şimdi azıcık daha yakından tanıyalım.

Arp çalgısını çalan kişiye “arpist” denir. Arpist, taburenin ucunda dik bir biçimde otururur ve arpı sol omzunun üstüne yatırır. Bu biçimde arp dengede olup arpiste yük binmesi engellenir ve pedallar da daha rahat kontrol edilir. Arpın yapısı sebebi ile daha aşağı seviyede tutulan sol el ile baslar, sağ el ile de tizler çalınır. Arpın büyük yapısından ötürü arpistin uzaktaki tellere de rahat bir biçimde ulaşabilmesi için kollarının uzun olması gerekmektedir. Ek olarak arpın çalınması sırasında bir yerden destek alamayacakları için kolların güçlü olması da önemlidir. Tırnakların kısa olması da arp çalınırken tırnakların tellere sürtüp cızırtılı ses çıkmasını engeller.

Arp çalınması, nota bilgisinin yanında el ve ayakların koordinasyonunu gerektirir. Aynı süre içinde hem ellerin aynı zamanda ayakların kullanılarak çalınması nedeni ile arp çalmanın diğer çalgılara göre daha zor olduğu söylenebilir. Lakin arp, beynin her iki lobunu da çalıştırdığından, hassaten çocuklarda zeka gelişimini pozitif yönde etkilemektedir. Arp çalmaya başlamak için 8-10 yaş aralığı idealdir.

Ahşaptan yapılmış olan arpın yüksekliği takriben 170 cm’dir. Teller, üçgenimsi bir çalgı olan arpın iki ahşap kolu arasına dikey halde yerleştirilmiştir. Toplamda 47 adet olan teller, nota değerlerine göre değişik renkte olurlar. Notaların biri birinden ayrılmasını kolaylaştıran bu uygulama ile do telleri kırmızı, fa telleri mavi veyahut siyah renkte olurlar. Gerilmiş olan tellerin parmak ile çekilip bırakılması nihayetinde oluşan titreşimle arptan ses çıkışı ortaya çıkar. Titreşen bu tellerin değişik uzunlukta olması, değişik notaların oluşmasını sağlamaktadır. Arpın alt bölümünde ise toplam 7 adet pedal bulunmaktadır. Tellere bağlı olan pedalların ayaklar kullanılarak 3 değişik konumdan birine getirilmesiyle, notaların kendi değerlerinin yanında bemol ve diyez değerleri de çalınabilir. Pedallardan 4 tanesi sağ, 3 tanesi de sol ayakla kontrol edilir.