Filografi nedir?

Ahşap ve düz zemin üstüne çakılan çivilerin arasından geçirilmiş tellerin, değişik örgü teknikleriyle şekillendirilmesine ve ortaya bir desen çıkarılması işlemine filografi denir. Filografi sanatı ile türlü amblemler, dekoratif yazılar, resimler, hayvan, bitki motifleri ve geometrik desenler tahta pano üstüne çiviler ve iplikler kullanılarak işlenir.

Çiviler istenen düzende çakıldıktan sonra boyanır ve verniklenir. Kuruyan çivilerin arasından seçilen renklerde iplikler geçirilir. Bu motifin ve desenin oluştuğu adımdır. Bu adımda iplikler olabildiği miktardai olabildiği ölçüde sıkı bir biçimde tutulmalıdır.

Filografi sanatı yapılırken kullanılan temel araçlar, çivi ve tahta pano dışında; çekiç, tornavida, pense, tel, iplik, boya ve verniktir. Kimi kez deri, kadife vb. türde kumaş parçaları da kullanılabilmektedir. Filografi ile meydana gelen türlü desenlerdeki rengarenk panolar, genel açıdan dekoratif amaçla kullanılır.

Filografi Orta  Doğu’da ortaya çıkmış ve zaman geçtikçe batıya, Avrupa’ya, daha sonrasında da Uzak Doğu’ya kadar ulaşmıştır. Çağımızda Türkiye de dahil olmak üzere bir çok ülkede eğitimi verilen ve kursları açılan filografi sanatı, yine de popüler bir sanat dalı değildir.

Filografi sanatına başlanılmadan önce motif ve desen belirlenir. Daha sonrasında belirlenen motifi ve deseni oluşturmak için istenen boyutlarda kesilmiş, düz tahta bir zemine belli çiviler çakılır. Çiviler çakılırken oluşturulacak desen göz önüne alınır.

Sabır ve el becerisi gerektiren bu sanatın ruhu dinlendirdiği ve rahatlattığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu pozitif psikolojik etkileri dolaylı olarak filografi, Amerika Birleşik Devletleri’nde evlerde rahatlatıcı bir aktivite olarak da uygulanmaktadır. 

Bütün işlemler bu kadar basit ve kısa bir biçimde anlatılabilse de filografi sanatı büyük bir ustalık gerektirir. İstenen motifin ve desenin ortaya çıkması için çivileri yerleşimi ve ipliklerin çivilerin arasından geçirilmesi işlemleri için büyük bir el becerisi ve öngörü gerekir.