Temizlik hastalığı
Temizlik hastalığı tedavi edilmediği sürece depresyon gibi birçok psikolojik rahatsızlığı da yanında getirebilir. İnatçı bir hastalık...
Bilimsel adıyla ‘’obsesif kompulsif’’, toplum içerisinde temizlik hastalığı olarak bilinen, kişilik bozukluğu hallerinden biridir. Kirli olduğu kanısı ile bitmek bilmeyen temizlik ritüelleri ile temizlik hastası kendisini devamlı huzursuz hisseder. Ellerin sürekli yıkanması, etrafındaki eşyaların, kıyafetlerin ve dokunduğu cisimlerin temizliğinden şüphelenme davranışları gözlenir. Bu davranışların nedenleri genetik, psikolojik yahut çevresel faktörler olabilir. Bu takıntılı davranışlar bir zaman sonra kişinin etrafındaki insanları da rahatsız eder.
Temizlik hastalığı tedavi edilmediği sürece depresyon gibi birçok psikolojik rahatsızlığı da yanında getirebilir. İnatçı bir hastalık olduğundan dolayı tedavisi de hayli uzun solukludur. Önce hastalık tedavi edilir, sonra da tekrarlanmaması için önlemler alınır. Tedavi için serotonin geri alım inhibitörleri, terapi uygulamaları ve antidepresan ilaçlar kullanılabilmektedir. Hasta tedaviye devam eder ve üstesinden gelmek için kararlılık göstermektedir ise pozitif sonuç vermektedir.
Temizlik hastalığı ileri düzeyde yaşanmaya başlanırsa kişinin aile, iş ve sosyal yaşantısı negatif etkilenir. Aşırı duyarlı davranışları nedeni ile etrafındaki arkadaşları yavaşçacık uzaklaşabilir. İşlerine konsantre olmakta zorlanır. Aile, iş ve sosyal çevre ile ilişkilerin bozulması hastanın kendisini daha fazla üzmesine ve hırpalamasına neden olur.
Temizlik hastalığı daha fazla bayanlarda görülür. Bayanlar arasında da bilhassa ev hanımlarında rastlanır. Uzmanların yaptığı araştırma sonuçlarına göre her 100 kimseden 2’sinde değişik düzeylerde temizlik hastalığı bulunur. Temizlik hastalığına psikolojik olarak anksiyete bozukluğu, şüphecilik, takıntılı ve saplantılı düşünceler neden olabilir. Çocukluk devrinde maruz kalınan baskıcı ve tutarsız anne baba tutumu ve eğitimi de neden olur.
Temizlik hastalığı belirtileri bireylerde takıntılı davranışlar ile meydana gelir. Temizlik hastası devamlı ellerini yıkar ve bulunmuş olduğu ortamda zamanının çoğunu temizliğe ayırır. Eve gelen bir misafiri gittiğinde kullandığı ne var ise temizler. Kirlendiğini düşündüğü her nesneyi tümüyle temizlendiğine inanmadan kullanamaz. Temas ettiği her şeyden mikrop bulaşmış olabileceğini düşünür. Banyo yaparken yeteri kadar temizlenemediğinden kuşkulanır. Dışarıda değişik mekanda tuvalete gitmekten sakınır. Her insanın dokunabileceği kapı kolu, merdiven trabzanları gibi nesnelere dokunmamaya özen göstermektedir. Dokunması gerekiyorsa peçete kullanarak temas eder. Cinsel ilişkiye girmekten çekinir ve huzursuzluk hisseder. Bulaşık ve çamaşır makinesinin yaptığı temizliğin yeterli olmadığını düşünür. Başkalarının yaptığı temizliklere pek güvenmez.