Çocuklar neden uyumaz?

Uyku bütün canlılar için en fazla ihtiyaç duyulan metabolik olaylardan biridir. Çocuklar için beslenme kadar uyuma da hayati bir öneme sahiptir. Büyüme hormonu uyku esnasında salgılanır. Yalnızca büyüme hormonu değil, hücre yenileyici metabolizmayı gece düzenleyen beyindeki epifizden salınan melatonin de uykuda salınır. Mutluluk hormonu olarak bilinen seratonin de melatoninden üretilir.

Uyku, esasen çocuk ile annenin ayrılması, ayrı kalabilmesi sürecidir. O yüzden çocuklar için uyku, veda etme anlamına gelir. Uykuda sorun yaşayan çocukların anneleri ile ilişkilerinde bağımlı karakterler olduğu gözlemlenmiştir. Dolaylı olarak çocuğun uykusuzluğunu incelerken çok bileşenin göz önünde bulundurulması, çocuğun uykusuzluğunun neye tepki olduğunun anlaşılması gerekmektedir.

Çocuklar için uykunun kendisi kadar uykunun kalitesine de dikkatli olmak gerekmektedir. Bebekler dünyaya gelişleriyle değişik deneyime yelken açarlar. Doğumun hemen ardından uyuyan bebek, dünyaya ve farklılaşan yaşam ortamına uyum sağlamaya çalışır.

Yeni doğan bebekler günlerinin üçte ikiye varan büyük bölümünü uykuda geçirir. Gelişimlerinin 6. haftasından başlayarak ise bebeklerin gün içerisindeki uyanıklık süreleri artmaya başlar. 6. aylarına yaklaştıklarında bebekler günlerinin yarısını uykuda yarısını uyanık olarak geçirirler. Genel hatlarıyla bebeklerin uyku davranışı bu biçimde ilerlerken uykusuzluk problemi yaşayan bebekler (ve dolaylı olarak aileler) de vardır. Uykusuzluğun tanımı türlü kaynaklarda değişik olmakla beraber temel görüş geceleri üçten fazla uyanıp tekrar uykuya dalma süresinin asgari bir saat sürdüğü durumlardır.

Doğum öncesi ve devamında yaşamı farklılaşan tek kişi bebek değildir. Anne de yüksek strese maruz kalmaktadır. Bu yüzden uykusu problemli bebeklerin ve çocukların bu davranışını anlamak için annenin kaygı ve stres durumu da göz önünde bulundurulmalıdır. Çocuk uyumayarak, devamlı annesini arayarak, sürekli uyanarak kendisi ile ilgili bir sıkıntıyı dile getirir.

Annenin kendi kaygıları, yaşamla ilgili kaygıları, babayla ilişkileri, aile içi dinamiklerin yanında ek olarak, sağlıklı çocuğun uykusuzluğu bütün aile bireyleri arasındaki problemleri işaret edebilir. Çocuğun gün içerisindeki durumu, stresi, kaygıları, ihtiyaçları anlaşılarak uyku için gereken güven ve ayrışma kısmen de olsa sağlanabilir. Geri kalan kısımda ise uyku hijyeni adı verilen uyku öncesi ritüeller çocuğu uykuya hazırlayabilir.