Satrançta şah çekmek ne anlama gelir?

Milyonlarca kimsenin seve seve oynadığı, zekayı geliştiren ve strateji kurma becerisini geliştirmeye yarayan satranç oyununda, oyuna ait özel taşlar ve yine özel hamleler vardır. Oyunun amacının rakibi mat etmek olduğu düşünüldüğü zaman ise "şah çekmek" kavramının önemi meydana gelir. Şah çekmek ciddi ve önemli bulunan bir durumu işaret eder.

Şah çekmenin mantığında rakip şahı sıkıştırmak ve oyuna yön vermek vardır. O nedenden dolayı şah çekme eylemi hem stratejik olarak, aynı zamanda oyun akışı içinde değişik önem unsurlarını içerisinde barındırır. Rakibi yıpratan şah hamleleri, benzer zamanda oyun hakimiyeti için de oyuncuya avantajlar sağlar. Şah çekmenin diğer avantajları şu biçimde sıralanabilir; 

Piyon, at, fil, kale veyahut vezir tarafından rakip şah tehdit edilebilmektedir. Rakip şahı tehdit edemeyen, "şah çekemeyen" tek figür ise, yine şahların kendileridir. Çünkü iki şah yan yana gelemez. Şahlar da manevra kabiliyetleri ve hareket özelliklerinden ötürü 1 kareden fazla uzaklığa etki edemez. Bu halde şahların birbirlerini tehdit etmeleri imkansız hale gelir.

Satranç oyunundaki en temel amaç, rakip şahı mat etmektir. Bu biçimde ordulardan birisi kazanacak, diğeri ise savaşı kaybedecektir. Eğer karşılıklı bir yenilgi sağlanamazsa, oyun berabere bitecektir. Satranç oyununda mat konumu dizilerek oyunun kazanılması için ise şah çekme eylemi gerekmektedir. Çünkü şah çekmeden, rakip şahı tehdit etmeden oyun kazanmak mümkün değildir (telefonun çalması veyahut oyunu terk etme gibi özel haller hariç).

Şah çekmek olarak tanımlanan eylem, esasen rakip şahı tehdit etmek demektir. Rakip şah, oyuncunun kendi taşlarından birisi tarafından etki altına alınır. Örnek verirsek; bir beyaz vezir, siyah şahı görecek halde bir kareye hamle yaptığında, esasen siyah şahı tehdit etmiş olur. Bu halde da beyaz, siyaha şah çekmiş duruma gelir.