Maden mühendisi nasıl olunur?

Tekstilden tarıma, teknolojiden fen bilimlerine çok alanı ve kolu mühendisliğin eskiden beri en bilinen olanlarından biri de maden mühendisliğidir. Maden ise yer altında olan ve iktisadi anlamda değeri olan envaiçeşit mineral demek olduğuna göre maden mühendisleri daha fazla yer altı faaliyetler alanında yetkin uzmanlar oluyorlar. Bu makalemizde da maden mühendisi olmak isteyenleri veyahut bu meslekle ilgili bilgi sahibi olmak isteyenleri bilgilendirelim istedik.

Son olarak üniversiteden maden mühendisi unvanıyla mezun olan bir kişinin gerek devlette gerekse özel firmalarda çalışabilmeleri için TMMOB'a kayıt yaptırmaları gerektiğini; bu kaydı yaptırmazlarsa hiçbir suretle bir firmada resmen çalışamayacaklarını ve imza yetkisinin olamayacağını hatırlatalım. Odaya kayır için diploma veyahut mezuniyet belgesi, nüfus cüzdan fotokopisi ve vesikalık fotoğraf ile müracaat etmeleri gerekiyor. Az da olsa odaya kayıt için her ay ödenmesi gerekli olan bir aidat olduğun da belirtelim.

Gelelim görev tanımlarına ve yetkilerine. Her şeyden önce hangi maden türünün nereden çıkarılacağını hesaplar. Bunu yapmak için maden alanı olabilecek yerlerin jeolojik, topoğrafik ve çevresel etkileri değerlendirir; alandan alınan örneklerle birtakım analizler yaparak/yaptırarak konuyla ilgili jeoloji ve kimya mühendisleriyle ortaklaşa çalışarak değerlendirmelerde bulunmaktadır. Maden çıkarılacak yerin rezerv miktarı, toprak türü, kaya türü gibi özelliklerini tespit ederek hangi maden çıkarma yönteminin ( galeri açma, kuyu açma gibi) münasip olacağını tespit eder. Bundan sonra maden alanının yeraltı ve yerüstü tesis planlamalarını yaparak bunların maliyet hesaplarını da yapar. Hangi yöntemle üretim yapılacağına, madeni çıkarmak için hangi araç-gereçlerin kullanılması gerektiğine de maden mühendisi karar vermektedir. Madenlerin yıkama, kırma, yüzdürme gibi işlemlerini de planlayan maden mühendisi ek olarak tüm işlemlerin düzenli ve sağlıklı şekilde ilerleyip ilerlemediğini de kontrol eden kişidir.

Önce maden mühendisliği mesleğinin tam olarak tanımını yaparak başlayalım: Maden mühendisliği, yer altı ve sınırlı olmak şartıyla yer üzerinde, her türden enerji kaynağı ve daha fazla madenin ticari anlamda işletilip işletilemeyeceğine karar veren, işletilmesi için gereken olan envaiçeşit düzenlemeyi planlayan ve yapan meslek dalıdır.

Yukarıdaki görev tanımlarına bakıldığı zaman bir maden işletmesinin bel kemiği konumunda olduğu açıktır. Bu açıdan da sorumluluğu gayet fazla olan maden mühendisinde dikkat, ince hesap yeteneği, jeolojik ve maden çeşitleri konusunda da derin bilgi sahibi olması gerekir. Maden mühendislerinin çok geniş yelpazede bir çalışma alanı vardır. Şantiyenin ve işletmenin her safhasında ve her yerinde çalışırlar. Bu açıdan da yoğun ve esnek çalışma saatleri olduğunu söyleyebiliriz. Devlete bağlı maden işletmelerinde ve özel firmalara ait işletmelerde çalışma olanakları vardır.

Görevlerine geçmeden önce eğitiminden bahsedelim. Türkiyede dört senelik lisans düzeyinde bir eğitim prosesi olan maden mühendisliği bölümü YGS ve LYS'den MF-4 puan türünden öğrenci kabul etmektedir. Şuanda durumu hazırda 23 adet devlet ve vakıf üniversitesinde bu parça bulunur. Nerede ise tüm mühendislik çeşitleri gibi maden mühendisliği için de liseden sayısal kısım mezunu olmak gerekiyor.