Keman çalarken hangi teknikler kullanılır?

Yaylı saz grubunun en küçük elemanı olan keman, sol omuz ve çene arasına yerleştirilerek arşe yardımıyla çalınan bir müzik aletidir. Perdesiz bir müzik aleti olması hasebiyle doğru notalara ulaşmak belli bir tecrübeyi gerektiren kemanda doğru tutuş pozisyonları, sesin kaliteli çıkması yanında çalma tekniklerini uygulamak yönünden da önemlidir.

Spicatto

Yayın ağırlık noktasını oluşturan orta kısım ile alt bölümünün kullanılmış olduğu, marteleye benzer tekniktir. Yay her notalara tellerin üstünde düşer ve kalkar. Yayın tel üstüne her düşüşünde ayrı bir basınç söz konusudur.

Kemanda Yay Teknikleri

Legato

Notaların biri birine bağlı ve kesintisiz olarak çalınmasıdır.

Çift Drone ve Durdurma

İki bitişik dize üstünde çalınarak biri birine uyumlu iki notanın üretilmesi veyahut aynı zamanda üç veya dört dizenin çalınması ve durdurulması biçimindeki tekniktir.

Armonikler

Doğal ve yapay armonikler olarak iki çeşidi bulunmaktadır. Doğal armoniklerde parmağın hafifçe açık tel üstüne değdirilmesi ilgili iken yapay armonikler doğal armoniklere göre daha zordur. Bir parmak kuvvetli bir biçimde telin üstüne basarken diğer parmak notanın üstüne hafifçe değerek sesi vermektedir.

Pizzicato

Sesleri elde etmek için yay yerine parmakların kullanılmış olduğu tekniktir. Çoğu zaman sap elin işaret parmağı kullanılsa da bazı hallerde sol el kullanılarak da yapılmaktadır. Teli çekme açısına ve hareketin hızına göre çalma sırasında değişik efektler oluşturulur. 

Martele

Yayın üst kısmı kullanılarak seslerin keskin ve pürüzsüz bir biçimde elde edilmesine dayanan bir tekniktir. Her notanın başında aksan vardır ve yayın teller üstünde bir basıncı söz konusudur. Martele tekniğine bağlı olarak en fazla bilinen teknik staccatodur. Buna göre yay tellerin üstünden hiç kaldırılmadan durmaksızın ve her notada baskı devam ettirilecek halde çalınır.

Keman çalarken kullanılan teknikler sağ ve sol el teknikleri olarak ayrılır.

Kemanda sol el bileği bükülmeden baş parmaktan destek alarak parmaklar tuşe üstünde tellere dik basacak biçimde konumlandırılır. Yayı tutan sağ el ise baş parmak hafifçe eğilerek diğer taraftaki orta parmağın ucuna dokunacak biçimde tutulur.

Detache

Legatonun tam tersi olan bu teknikte notalar biri birine bağlı değildir ve ayrı olarak çalınır. Temel yay teknikleri arasında önemli bulunan bir yere sahip olan detache (detaşe) tekniği kendi içinde temel, vurgulu büyük ve küçük detache, portato, sautille gibi gruplara ayrılır.

Vibrato

Seste dalgalanmaya yol açan bir çalma tekniğidir. Vibrato tekniğinde notaya titreşimi verebilmek için parmak, bilek ve kol tekniği olmak üzere değişik stiller söz konusudur.

Açık Dizeler

Kemanda tuşe üstünde bir nota üstüne basılmadan üretilen sestir. Açık dizelerin notaları en düşük ses G, azami ses E notaları ile orta dizelerde D ve A notalarından oluşur.

Kemanda Sol El Teknikleri

Pozisyonlar

Hayli geniş imkanlara sahip olan kemanda benzer sesin değişik tellerde, değişik pozisyonlarda çalınabilmesi söz konusudur. Bu özelliğiyle benzer parçanın çalınmasında değişik ses tonları yakalama imkanı sunan kemanda pozisyonlar, baş parmağın salyangoza olan uzaklığına göre isimlendirilir. Buna göre tuşe üstünde salyangoza en yakın alana birinci pozisyon yahut doğal pozisyon denir. Daha fazla ilk kez başlayanlar için kullanılan bu pozisyonda çalışmalara çoğunlukla “La” telinde başlanır. Bir parçanın icrasında doğru pozisyonun kullanılması parçanın daha kaliteli sunumunu sağlaması yanında teknik anlamda zorlukların giderilmesine de yardım etmektedir.