Dizel motor nasıl çalışır?

Dizel motoru 1892 senesinde, yani benzin motorunun bulunmasından 12 sene sonra Alman mühendis Rudolf Diesel tarafından geliştirilmiştir. Dizel motorunun ismi de anlaşılacağı üzere yaratıcısı Rudolf Diesel'in soyadından gelir. Yakıt tüketimi benzin motoruna göre çok çok az olan dizel motoru, piyasaya çıktığı ilk dönemlerde performans açısından verimli olmamasından ötürü ve çok fazla ses çıkarmasından ötürü çok fazla tercih edilmemiştir. Daha fazla kamyon, traktör gibi büyük araçlarda kullanılmıştır. Ama, son günlerde dizel motoru bu problemleri büyük oranda çözmüş ve tercih edilebilirlik açısından benzin motorunu yakalamıştır.

Dizel motorunun benzin motoruna karşı belli avantajları ve dezavantajları vardır. Dizel motorunun en büyük avantajı, yanma olayının yalnızca yakıtla yapılmasından ötürü daha verimli ve daha kusursuz olmasıdır. Bu çalışma sistemi hasebiyle dizel motorlu araçlar, benzin motorlu araçlara nazaran yakıtı daha verimli kullanır. Bu konudan daha ayrıntılı bahsedersek, benzin motorlarının motor verimleri takribî %20 iken, dizel motorlarda bu oran %40'lara ulaşmaktadır. Ek olarak, dizel motorlarda yanma yalnızca yakıtla gerçekleştiğinden, benzin motorlarına göre daha kuvvetli bir çekiş gücüne yanı torka sahiptir. Dizel motorunun dezavantajı ise dizel motorunun benzin motoruna oranla daha karmaşık bir sisteme sahip olmasıdır. Özel olarak enjeksiyon sistemlerinin karmaşıklığı ve pistonlarda yalnızca yakıtın yanmasından ötürü motor parçalarının daha kaliteli malzemelerden yapılmış olması zorunluluğu dizel araçların daha maliyetli olmalarına neden olmaktadır. Bunun peşi sıra dizel araçların benzinli araçlara nazaran daha çok bakıma ihtiyaç duymaları ve bir arıza halinde bu arızanın daha ciddi arızalara yol açması da dizel motorun önemli dezavantajlarıdır.

Dizel motorunun çalışma prensibi, benzinli motorun çalışma prensibiyle çok ortak özelliğe sahiptir. İki motor türü de kullanmış oldukları yakıtlardan elde ettikleri kimyevi enerjiyi mekanik enerjisine çevirerek hareketi sağlamaktadır. Hareketi oluşturmak için, motorlar pistonlarını aşağı-yukarı doğru hareket ettirmelidir. Oluşan bu hareket belli sistemler ile tekerleklere aktarılır ve bu vesileyle aracın ilerlemesi sağlanmaktadır. Dizel motorunun benzin motorundan tek farkı ise pistonlar arasında sıkıştırılan karışımın yakıt-hava karışımı değil yalnızca hava olmasıdır. Sıkıştırılan hava belli bir basınca ve sıcaklığa ulaştıktan sonra enjektörden yakıt püskürtülür, püskürtülen yakıt pistonların içindeki sıcak havanın etkisiyle patlayarak pistonun hareket etmesini sağlamaktadır ve bu biçimde araç ilerler.