Ücretsiz avukat hakkından kimler yararlanabilir?

Adli yardım, kendisinin veyahut ailesinin geçimini sağlayamayacak olup zor halde olan kişilere dava açmaları, veyahut davalı konumunda maruz kalmaları durumunda baroların adli olarak atama yaptığı bir hukuki destektir. Para vermeden avukat yardımından yararlanmak için, adli yardım bürosundan tayin isteyen bireyler, bir hukuk davası yahut hukuki bir dava açmak istemeleri veyahut bu davalarda davalı konumunda olmaları; kendileri veyahut ailelerinin geçimini sağlayamadıklarına dair belgelendirmeleriyle, avukatlık hizmetinden yararlanılabilir. Bu biçimde başvuruda bulunduktan son atanan avukat ve kişi arasında bir anlaşma imzalanır.

Buna ek olarak kamuya faydalı dernek ve vakıflarda benzer biçimde zor halde olduklarını belgelerle kanıtlamaları durumunda, adli yardım bürosundan avukat tayini isteyebilirler. Yabancı uyruklu kimselerin adli yardımdan yararlanabilmesi için, yaşadığı ülkenin “karşılıklılık” anlaşması olması gerekmektedir. Lakin orada dikkatli olunması gerekli olan husus, yabancı uyruklu kişinin; bir hukuk davası yahut bir icra davasının muhatabı olması gerekmektedir. Hukuk davası olarak; ticaret mahkemeleri nezdinde bir dava olabilir, aile ve asli hukuk mahkemelerinde görülebilen davaları kapsamaktadır. Yine bunun yanı sıra kişi, bir suç işlemişse; böyle bir halde adli yardım bürosundan değil, CMK(Ceza Mahkemeleri Kanunu) kapsamında barolardan savunma desteği alınır.

Kişiler bu yardımdan faydalanmak için; davayı yaşadıkları yere yakın olan bir baroya başvurabilirler.  Böyle bir halde; ikametgâh adresinin olduğu yerdeki baro olması gereken değildir. Kişiler barolara şahsen başvurabilirler. Baroya başvururken istenen evraklar; ikametgâh belgesi, fakirlik belgesi istenir. Bu evrakların verilmesinden sonra avukatlardan biriyle bir ön görüşme yapılacaktır. Bu ön görüşmede kişinin vereceği bilgiler doğrultusunda bir form doldurulacaktır. Formda; kişinin geliri, gayrimenkul ve menkul durumlarını sorgulayan; sorular yer alır. Bütün bu bilgilerin ardından pozitif bir kanaat oluşursa, adli büroya kayıtlı avukatlardan birinin ataması yapılmaktadır. Kişinin istediği bir avukatı seçme gibi bir imkânı bulunmamaktadır. Ama önceleri bir dava süreciyle kalıp, yardım aldığı avukatın tekrar atanmasını talep edebilir. Fakat son karar yine adli yardım bürosunundur. Barodan avukat ataması yapıldıktan sonra; avukat, yardım isteyen kişiyi aramaz; kişinin avukatı araması gerekecektir. Bu hal göz ardı edilmemelidir.