Yerel saat nasıl hesaplanır?

Dünyamız... Bugünkü bilinen şeklinin bulunması bile milyonlarca sene sürmüş. O kadar çok gizem barındırıyor ki bünyesinde, insan oğlu daha yeni yeni bu gizemlerin farkına varabiliyor. Gelişen teknoloji ve bilimsel araştırmalar bu konuda bize yardım eden olmakta.

            Bu halde yerel saati verilmiş olan yer batıdaysa ve yerel saatinin hesaplanacağı yer ise doğuda kalıyorsa doğudaki yerel saat daima ileri olacağından ardaki yerel saat farkı toplanır. Tam tersi soruluyorsa da bu sefer aradaki yerel saat farkı çıkarılarak istenen yerin yerel saati hesaplanabilir.

            Dünyamız hayali olarak enlem (paralel) ve boylam (meridyen) adı verilen dairesel çizgilerle bölünmüş halde. 180 adet paralel ve 360 adet de meridyen vardır. Dünya içerisinde benzer enlem ya da benzer boylam dairesi üstünde bulunan yerler arasında birtakım özellikler aynıdır. Örneğin benzer enlem üstünde bulunan yerlerin iklimleri, benzer boylam üstünde bulunan yerlerin de zamanları aynıdır. Tabi ki bu yerlerin benzer yarım kürede olmaları da şarttır.  Paraleller arası mesafe her yerde 111 km olarak eşitken meridyen arası mesafe kutup kısımlarına yaklaştıkça azalır, ekvatora yaklaştıkça artar ve yalnızca ekvator çizgisi üzerindeyken aralarındaki mesafe 111 km olur.

            Dünya üstündeki bir noktada güneşin en tepede olduğu zamana öğle zamanı denir ve güneş bu konumdayken saat 12.00 olarak kabul edilir. Yerel saat hesaplamaları da bu bilgiye göre yapılmaktadır. İki nokta arasındaki saat farkını hesaplamak için ise meridyenler (paraleller) kullanılmaktadır. Her meridyen arası zaman farkı 4 dakikadır.

Soru: B kenti derece yani başlangıç meridyeni üstünde bulunan bir şehirdir. D noktası ise 75 derece doğu boylamı üzerindedir. B kentinde saat 11.00 ise D kentinde saat

 şahısların zaman diye bir kavramı keşfinden sonra bu zamanı kısımlara ayırmak ve hesaplamak gibi ihtiyaçları ortaya çıkmış. Fakat dünyanın konumu ve biçimi yüzünden zaman her yerde benzer halde işlemiyor. Yani Amerika'da saatler 03.00'ü gösterdiğinde Türkiye'de benzer saat 11.00'i göstermektedir. Bu da zamanın dünyanın her yerinde benzer olmadığının ispatıdır. Peki bunu nasıl hesaplarız? Yani bulunduğumuz yerdeki saatin kaç olduğunu bilirsek başka bir yerdeki saatin kaç olduğunu nasıl bulabiliriz? Bilhassa coğrafya derslerinde devamlı karşımıza çıkan bir halde yerel saat hesaplamalarıdır.

11 + 5= 16 yani D noktasında saatler 16.00'ı gösteriyor demektir.

Gelin ister iseniz buraya kadar anlattıklarımızı misal bir soru üstünde pekiştirmeye çalışalım:

Çözüm: Önce iki nokta arasındaki zaman farkını bulalım. Her iki meridyen arası 4 dakika zaman farkı olduğundan ve iki nokta arası da 75 meridyen fak olduğundan. 75 x 4= 300 dakika; o da 300/60=5 saat zaman farkı var demektir. B kentinde saat 11.00'ken D noktası B noktasına göre daha doğuda olduğundan bu 5 saatlik zaman farkını 1.00 ile toplarım:

            Verilen iki nokta arasındaki yerel saat farkını bulmak için bu noktaların ilk başta başlangıç meridyeni olan Greenwich'e göre konumları bilinmelidir. Her iki nokta da Greenwich'in doğusunda veyahut batısındaysa meridyen numarası küçük olan büyük olandan çıkarılır. Yok eğer biri batıda biti doğuda ise bu halde her iki noktanın boylamları toplanarak fark bulunmaktadır. Daha sonrasında bulunan rakamlar her iki meridyen arası 4 dakika zaman farkı olduğundan 4'le çarpılır. Dünya, doğudan batıya doğru döndüğünden daima doğudaki bir noktada yerel saat batıdaki bir noktaya göre daima ileridedir.