Tambur nasıl bir enstrümandır?

Modern dönemlerde yalnızca Türklere özgü olan ve yalnızca Türklerin kullandığı bir enstrüman olan tamburun adının Sümerler’in dilinde...

 

Türklere özgü müzik aletleri arasında yer bulan tambur, çok eski zamanlardan beri kullanılsa da ortaya çıkış tarihi hakkında kesin bir bilgi yoktur. Türk musikisinde önemli ve ayrı bir yeri olan çalgı, telli bir saz olarak tanımlanabilir.

Modern dönemlerde yalnızca Türklere özgü olan ve yalnızca Türklerin kullandığı bir enstrüman olan tamburun adının Sümerler’in dilindeki pantur kelimesinden geldiği söylenir. Araplar’da ise dumba-i bara adlı kelimenin tambur olduğu söylenmiş lakin bu çalgının daha fazla uzun sağlı ve bağlamaya benzeyen çalgıların genel adı olduğu ortaya çıkmıştır. Bütün bu tespitlerin çürümesiyle tamburun kökeninin Türklere ait olduğu kesinleşmiştir. Tambur, sap bölümünde yer bulan perdelerden ötürü çıkardığı ses ile Türk müziğinin temel yapısını da gözler önüne serer.

Tambur kullanım şekliyle değişik devirlerde değişik çığırlar açmıştır. Tambur çalan kişilere tamburi denmektedir. Tamburiler arasında çalgıya yeni soluk getiren Tamburi Cemil Bey olmuştur.

Tamburun Özellikleri Nelerdir?

Tambur, perdeleri ile öne çıkar. Tambur perdeleri değişik malzemelerden yapılsa da çoğunlukla katkut ismiyle anılan bağırsak ve oltalarda bulunan gergin misina kullanılmıştır. Perde sayısı ilk tamburlardan beri farklılık göstermiştir. 42’den başlayan perde sayısı, daha sonrasında 48’e çıkmıştır. Şu an için kullanılan tamburlar ise 65 perdeden oluşur. Bazen perde sayısı transpozede rahatlık sağladığı için daha çok da kullanılmaktadır.

 

Mızrabın ses ürettiği tambur telleri, sarı ve çelik renkleriyle biri birinden ayrılır. Bir tamburda toplamda 7 veya 8 tel vardır.

Tamburdan ses çıkaracak olan mızrap, kaplumbağanın sertve dayanaklı kabuğundan yapılmaktadır. Asgari 9 azami 13.5 cm olan bu mızrap çift taraflı kullanılabilmektedir. Değişik biçimlerde kesilen iki uç değişik ses çıkarır. Klasik olarak diğer çalgılarda olduğu gibi yatay değil dikey olarak tutulur. Bu da tamburun kendine özel başka bir özelliğidir.

Perdelerin bulunmuş olduğu kısım yani tambur sapı ince ve uzundur. Perdeler 84 santimetreye kadar uzunluğa sahip olabilen tambur sapında yer bulur. Tambur sapı, teknenin içinde boş alandan dolayı türlü yankılarla perdelere eşlik eder. Bunu yapmak için tamburiler, tambur sapını aşağı ve yukarı doğru hareket ettirir.

 
 
 

Devam etmek için bir sonraki makalemiz olan Bas gitar çalmak nasıl öğrenilir? adlı yazıyı okuyabilirsiniz.

 
 

Yorumlar

Henüz yorum yapılmadı.

 

Bu konu hakkında siz ne düşünüyorsunuz?