Meslek odaları ne işe yarar?
Odaların temel amaçları arasında mesleki kaliteyi ve bilinci arttırmak yer bulur. Meslek odaları bunu yapmak için türlü uygulamalar y...
Meslek odaları; bağlı oldukları yasalara münasip olarak hareket eden, kuruluşun üstlendiği meslek dalına sahip kimselerin iletişim ve dayanışmasını arttırmak, mesleğin çıkarlarını korumak, kimselerin mesleki işlerini kolaylaştırmak için kurulmuş kuruluşlardır. Bu odaların geçmişi hayli eskiye dayanır. Bilhassa Osmanlı Dönemindeki Ahilik ve Lonca Teşkilatı anlayışının devamı olarak görülebilmektedir niteliktedirler.
Odaların temel amaçları arasında mesleki kaliteyi ve bilinci arttırmak yer bulur. Meslek odaları bunu yapmak için türlü uygulamalar yapar. Mesleklerini ilgilendiren dallarla ilgili olan gelişmeleri, haberleri, faaliyetleri bulup kaydederek bu bilgileri münasip vasıtayla ilgili kişilere iletir.
Ticari hayat açısından odaların faaliyetlerine bakıldığı zaman, ticaret mallarının değerlendirilmesi konusu odaların alanına girmektedir. Odalar bu mallara yönelik kalibrasyon ve ölçme laboratuvar kurar. Laboratuvardan çıkan mallara ise gereken evrakları vermektedir.
Odaların üyeleri için yaptığı daha özel çalışmalar da mevcuttur. Üyeler ihtiyacı olan evrakları ve buna ilişkin hizmetleri odalarından alır. Ek olarak üyeler hakkında yapılmış olan tüketici şikayetleriyle de odalar ilgilenir.
Mesleğin gereklerine göre odalarda yapılmış olan işlemler ve görevler değişim göstermektedir. Bir iş kuracağınızda veya işe başladığınızda meslek odanıza kayıt olmak zorunda olduğunuz söylenebilir. Mesela muhasebeciler ve mühendislerin iş yapabilmeleri için odalarına kayıtlı olmaları gereklidir.
Meslek odalarının asıl görevlerini kısaca sıralamak gerekirse; meslekle ilgili gereken eğitimleri vermek, mesleki projelere destek vermek, meslek için yeni iş sahaları yaratmak. Lakin bu uygulamaların Türkiye’de ne derecede uygulandığı konusunda soru işaretleri mevcuttur.
Diğer bir faaliyet olarak da fuarlarda üstelendiği görevler söylenebilir. Odalar yurt dışı fuar ve sergileri takip ederek üyelerini bu konuda bilgilendirmektir. Ek olarak odalar yurt içi sergi ve fuarları için müracaatları değerlendirip gereken yerlere sunar.
Bütün bunların haricinde odalar meslek içindeki türlü uygulamalara (girişimcilik, projeler, testler) destek vermektedir. Anlaşıldığı gibi bazı meslek dalları iş yapabilmek için meslek odalarına kayıtlı olmak zorunda. Bunu yapmak için gereken kayıt ücretleri ve aidat ödemeleri yapmak gerekiyor. Meslek odalarının buna karşılık olarak vermiş olduğu şeylere bakacak olursak mesleki ortamlar oluşturarak bireyler arası etkileşimi arttırıyor. Bu da mesleki çevre oluşturma imkânı sağlıyor. Günün birinde lazım olabilecek bilgiler ve kişiler edinmiş oluyorsunuz.
Türkiye’de meslek odalarına misal olarak; Türk Tabipler Birliği, Türk Diş Hekimleri Birliği, Türkiye serbest Muhasebeci ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne bağlı odalar olarak söylenebilir. Bunların haricinde yerelde örgütlenmiş Esnaf Odaları Birlikleri mevcuttur. Bu birlikler Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonuna bağlıdır. TMMOB’a bağlı olan bazı odalar da şunlardır: Çevre Mühendisleri Odası, Elektrik Mühendisleri Odası, Gemi Mühendisleri Odası, Gıda Mühendisleri Odası, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Makine Mühendisleri Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeoloji Mühendisleri Odası, Maden Mühendisleri Odası, Metalurji Mühendisleri Odası, Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Mühendisleri Odası, Petrol mühendisleri Odası, Peyzaj mimarları, Tekstil Mühendisleri Odası ve Ziraat Mühendisleri Odasıdır. Son dönemlerde TMMOB’ye bağlı olan bazı odaların idari ve mali denetiminin bakanlıklara devredilmesi söz konusudur.