Kooperatifçilik nedir?
Kooperatifler; ihtiyaç duyuldukları her alanda kurulabilmeleri avantajına sahip olmaları sebebi ile yoksulluğun azaltılmasında etkili...
Uluslar Arası Kooperatifler Birliği’ne (ICA) göre kooperatif, “ortak iktisadi, sosyal ve kültürel ihtiyaçlar ve istekleri; ortaklaşa sahip olunan ve demokratik yollarla kontrol edilen bir işletme vasıtasıyla karşılamak adına kendi istekleri ile gönüllü bir biçimde biraraya gelen insanların oluşturduğu özerk bir teşkilettır.
İnsanlara sorumluluk kazandırır.
Katılımcıdır.
Yaşam şartlarını iyileştirir.
Yerel ekonomileri güçlendirir.
Sürdürülebilir bir iş modelidir.
Kooperatifler; ihtiyaç duyuldukları her alanda kurulabilmeleri avantajına sahip olmaları sebebi ile yoksulluğun azaltılmasında etkili araçtır. Ek olarak birçoğu, sosyal ve iktisadi destek sistemlerine, eğitim, sağlık, sigorta, kredi ve diğer gereken hizmetlere erişim sağlamada önemli katkılarda bulunur.
Türkiye’de ilk kooperatifçiliğin, Mithat Paşanın kurduğu "Memleket Sandıkları" ile başladığı söylenir. Ama kooperatif tarifine münasip şekildeki ilk deneme, yine Mithat Paşa tarafından 1863’te Tuna vilayetinde Zirai Kredi ve Zirai Satış Kooperatiflerinin kurulması ile olmuştur. Bugün ise türkiyede farklı isimler altında faaliyet gösteren çokca kooperatif mevcuttur. Bunların içerisinde en bilinen olanı “yapı kooperatifleri”dir. 1993 senesi itibarı ile türkiyede 31.032 kooperatif vardır.
Kore’de su ürünlerinin %70’ini, Brezilya’da tarımsal ürünlerin %40’ını, Bolivya’da tasarrufların %25’ini, Kolombiya’da sağlık sektörünün %25’ini kooperatifler karşılıyor. Küresel tarım ürünlerinin %50’sini ise kooperatifler ile pazarlanıyor. Kooperatifler şu anda dünya genelinde takriben 1 milyar ortağa sahip.
Kooperatifçilik; üyeler arası eşitliği sağlamak, üyelerin siyasi ve dini görüşleri ne olursa olsun ortak amaç doğrultusunda hareket etmek, demokratik ve adaletli olmak ilkelerine dayanmaktadır. Kooperatifçilik, her memleketin iktisadi ve sosyal bünyesine göre hayli farklı bir gelişme göstermiştir. Örnek verirsek tüketim kooperatifleri İngiltere’de, kredi ve yapı kooperatifleri ise Almanya’da yaygın bir duruma gelmiştir. Dünya kooperatifçiliği zaman geçtikçe gelişme ve genişleme gösterirken yakın zamanımızda iktisadi ve sosyal yapı içinde artan bir önemle devam etmektedir.
Kooperatif kurma ve işletme işine ise, “kooperatifçilik” denir.
Kooperatifler,