Kontrbas nasıl çalınır?

Keman, viyola ve viyolonsel ile oda müziğinin dörtlüsünden biri olan senfoni orkestralarının standart üyesi kontrbas, yaylı sazlar grubunun en büyük ve en kalın sesli üyesidir. Genel olarak dört telli mi notasından başlamak suretiyle dörtlü aralıklar ile akordu yapılmış olan kontrbas notaları bir oktav tizden fa anahtarıyla yazılır.

Kontrbas çalımında çok önemli unsur diğer yaylı sazlarda olduğu gibi yay kullanımıdır. Doğru nüanslarda ve doğru tonlarda seslerin çıkarılabilmesi için sağ el tekniği gelişmiş olmalıdır. Sol el tekniğinde ise sesin doğru frekansta çıkartılması açısından önemlidir. Perdesiz bir çalgı olarak kontrbası doğru entonasyonla çalmak, sesin tuşe üstündeki yerini bulmak, çalanın kaydırma teknikleri ile beraber sol el tekniğinin gelişimi kadar duyuş becerisinin de gelişmesiyle ilgilidir. Genel anlamda çalma tekniği olarak çelloya benzeyen kontrbasta da çello gibi baş parmak tekniği kullanılmaktadır. Tiz eserlerin çalınma kısmı üst aralıklarda çalarken, boyun arkasında başparmağı kaydırarak ve düzleştirerek kullanılmaktadır. Dördüncü parmak ise üçüncü parmak ile değiştirilir. 

Kontrbas kullanımında tellerin kalınlığı, sertliği ve daha uzun olması, ek olarak klavye üstünde notalar arasındaki boşluk nedeni ile ölçek uzunluğu ve dize aralığı fazla olduğundan ötürü yüksek çeviklik ve kuvvet ister. Bu sebep ile kontrbas parçalar bir nebze daha az hızlı ve daha sık eslerin kullanılmış olduğu pasajlar içermektedir. Kuvvet ve çevikliğin yanında sağlam bir el ve yüksek parmak aralıkları kontrbas çalımını kolaylaştırabilecek fiziki özelliklerdir.

Kontrbas blues ve cazla beraber türlü tekniklerin kullanılmış olduğu ve çalması gayet zor bir müzik aletidir. Hassaten 1990'lara kadar diğer boyutlar üretimine başlanmasıyla beraber özel olarak çocuklarda temel bir çalma yeteneğini oluşturulabilecek imkan lakin sağlanabilmiştir.

Kontrbas boyu nedeniyle ayakta yahut yüksek bir taburede oturmak suretiyle çalınan bir müzik aletidir. Çalgı yüksekliği endpin adı verilen parça ile basçının yay yahut parmak kullanımına göre notalara kolay bir şekilde ulaşabileceği biçimde ayarlanır. İki tür yay modeli bulunmasıyla diğer yaylı çalgılardan ayrılan kontrbasta eğer alman modeli yay kullanılıyorsa yay yan taraftan, Fransız model yay kullanılıyorsa yukarıdan tutulur.

Hem yay kullanılarak arco tekniği aynı zamanda parmak kullanılarak pizzicato tekniği ile çalınan kontrbasta, arco tekniği daha fazla klasik müzikte kullanılmakla beraber pizzicato tekniği caz, blues ve rock parçalarında tercih edilir.

Orkestra kattığı derinlik ile caz, blues, rock, country, bluegrass ve tango müziklerinde de kullanılan kontrbasta solo olarak çalmak ise en ufak hatayı kaldırmayacak derecede profesyonellik isteyen bir durumdur. Bass gitar ile benzer dizelere ve benzer aralığa sahip kontrbasın öğrenimi ama bir eğitmen vasıtasıyla gerçekleştirilebilir.