Gemiler neden batmaz?

Küçük yaşlarda tamamımızın aklına takılan sorulardan biri de gemilerin neden batmadığıdır. Bu problemin hayli mantıklı ve bilimsel bir cevabı bulunuyor.

Gemiler neden batmaz?

Gemi suya indiği andan başlayarak alt tabakadaki suyu yanlara doğru itmeye başlar. Yani geminin ağırlığı suyun yer değiştirmesine neden olur. Su gemiyi yukarı itme kuvveti göstermektedir. Bu kuvvet yanlardaki suyun ağırlığı kadardır. Bunların haricinde yoğunluk da bu noktada önemlidir. Çünkü batma yahut çıkma olayını asıl belirleyen yoğunluktur. Gemiler çok ağır olmalarına karşın su üstünde kalabiliyorsa bunun sebebi yoğunluğunun suyun yoğunluğundan az olmasıdır. Zaten tasarımlar da bu amaç doğrultusunda yapılmaktadır. Tasarımda bulunan boşlukların havayla dolması yoğunluk farkını direkt etkilediğinden gemi rahat bir şekilde su üstünde kalabilir ve yüzebilir. Geminin taşıdığı yük arttıkça yoğunluğu ve dolaylı olarak suya batan kısmı artar. Gemi su aldıkça da yoğunluğu artacağı için yavaşçacık batmaya başlayacaktır. 

Küçük kayık, sandal, yat, tanker vs. gibi diğer deniz araçları da benzer sistem ve mantıkla hareket ederek suyun üstünde kalabilir, pervaneleri ile istenen rotaya göre hareket durumunda olabilir.

Geminin tersine suyun altında ilerleyen denizaltı da bu prensibi kullanarak suya dalar. Denizaltılarının balast tanklarının içerisinde tasarımın önemli parçası olan hava boşlukları vardır. Dalma işleminin gerçekleşmesi bu boşluklar vesilesiyle mümkündür. Bunu yapmak için bu tankların vanalarının açılarak havanın dışarıya çıkması ve içerisinin su dolması sağlanmaktadır. Böylelikle denizaltının toplam kütlesi ve dolaylı olarak yoğunluğu artar ve batmaya başlar. Denizaltının suyun üstüne çıkması için de boşluklara doldurulan su vanaların açılması gerekmektedir.

Taş ve çöp gibi küçük nesneler suda batıyorken tonlarca ağırlıktaki gemilerin batmayışının nedeni görüldüğü kadar karmaşık değil.