Değer artış vergisi nedir?

Gerçek insanların bir bedel karşılığı satın aldıkları gayrimenkullerin, tapuya tescil (iktisap) tarihinden başlamak suretiyle beş sene içerisinde elden çıkarılması durumunda elde edilmiş kazançtan alınan vergiye değer artış vergisi denir.

 Zamanımızda alıcı ve satıcı için toplam %4 oranında ödenen tapu harcını düşürmek için satışlarda genel olarak gayrimenkuller, tapu dairesine gerçek değerinden daha düşük bildiriliyor. Değeri düşük gösterilmiş ev satılırken değer artış vergisi yükselecektir. Gayrimenkullerin gerçek değerinde gösterilmesi için önlemler alınmaktadır. Cezai işlemlere maruz kalmamak için gerçek beyan verilmelidir. Önlem olarak 5 senelik sürenin kaldırılması gündeme alınsa da bir farklılık olmamıştır. 

Gayrimenkul alım satımını, kısa vadede yatırım enstrümanı olarak gören kimseleri hedefleyen gelir vergisidir. Ama gayrimenkul alım satım işini meslek gibi devamlı yapanlardan ticari kazanç olarak vergi alınmaktadır.

Değer artış vergisinin alınacağı satış işleminde elde edilen kazanca safi değer artışı denir. Safi değer artışının hesaplanabilmesi için mal ve hakların maliyet bedeli ve ödenen vergi ve harçlar, satış bedelinden çıkarılır. Extra masraflar yapılmış ise bunlar da göz önünde bulundurulur. Toptan eşya fiyat endeksi(TEFE) kullanılan endekslemelerde, 01.01.2007 tarihinden sonra üretici fiyat endeksi(ÜFE) dikkate alınmaktır. Maliyet bedelinin tespit edilememesi halinde Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonunca tespit edilecek bedele göre işlem yapılmaktadır. Değer artış vergisinde ödenecek miktar; evin alış bedeli, alış ve satış işlemi arasında gerçekleşen enflasyon oranıyla çarpılırak hesaplanır. Enflasyondan arındırılmış alış ve satış bedeli üstünden vergi alınır.

 Değer Artış Vergisi alınan mal ve haklar

Voli mahalleri ve dalyanlar,

Maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı,

Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları. 

Arazi, bina,

Gayrimenkul alım-satım işlemlerinde vergilendirme ile ilgili dikkatli olunması gerekli olan haller vardır. 01.01.2007 tarihinden önce edinilmiş olan gayrimenkullerin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesinde değişik olarak 4 senelik süre esas alınır. Beş seneden fazla süre elde tutulduktan sonra satılan gayrimenkullerin değer artışından doğan kazançlardan değer artış vergisi alınmaz. Benzer zamanda bedelsiz olarak yahut veraset yoluyla edinilen, karşılıksız (ivazsız) bir intikal ilgili olan gayrimenkullerin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlardan gelir artış vergisi alınmaz. Yalnızca veraset ve intikal vergisi alınır. 2013 senesi için gayrimenkullerin satışı ile edinilen değer artış kazancının, 9.400 Türk Lirası gelir vergisinden istisnadır.