Cumhurbaşkanı nasıl seçilir?
Cumhurbaşkanı bu biçimde seçimle 5 yıllığına seçilir. Seçilmiş olan cumhurbaşkanı milletvekili ise milletvekilliği sona erer ve parti...
Cumhuriyetle yönetilen ülkelerde, bu ülkenin devlet başkanı genelde cumhurbaşkanı olarak adlandırılır. Türkiye Cumhuriyeti’nde de devletin başı olan cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti ve Türk halkının birliğini temsil etmektedir.
Cumhurbaşkanı Nasıl Seçilir?
Cumhurbaşkanı bu biçimde seçimle 5 yıllığına seçilir. Seçilmiş olan cumhurbaşkanı milletvekili ise milletvekilliği sona erer ve partisi ile ilişkisi kesilir. Cumhurbaşkanının görev süresi bittiği zaman tekrar seçim yapılarak yeni cumhurbaşkanı seçilir. Daha önce cumhurbaşkanı olarak görev yapmış olan kişi, cumhurbaşkanlığı için tekrar aday olabilir ama bir kişi azami iki dönem bu görevi yerine getirebilir. Görev süresi dolmuş olan cumhurbaşkanı görevine yeni cumhurbaşkanı seçilip görevine başlayana kadar devam eder.
Cumhurbaşkanlığı tercihi, belirlenen adaylar arasından toplum oylaması ile seçilir. Seçim için Yüksek Seçim Kurulu bir tarih belirler ve bu tarihte bütün Türkiye’de seçim alanlarına sandıklar kurularak cumhurbaşkanlığı tercihi yapılmaktadır. Bu seçimde seçmen niteliğine sahip olup, yurtiçi ya da yurt dışı seçmen listesinde bulunan herkes oy kullanabilir. Son düzenleme ile yurtdışında yaşayan seçmenlerin de belirlenen zaman dilimlerinde, belirlenen alanlara kurulan sandıklarla oy kullanabilmesi sağlanmaktadır.
Yapılmış olan seçim sonuç kısmında geçerli sayılan oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Eğer yapılmış olan ilk oylamada bu salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamadan sonraki ikinci pazar günü tekrar oylama yapılmaktadır. Lakin ikinci oylamaya, ilk oylamada en fazla oy almış iki aday katılır. Bundan dolayı adayların birisinin oylamada oyların salt çoğunluğunu alması sağlanmış olur. Bu biçimde ikinci oylama nihayetinde oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı olarak seçilmiş olur.
Kimler Cumhurbaşkanı Olabilir?
Cumhurbaşkanı olacak kişinin nitelikleri anayasanın 101. maddesinde belirtilmiştir. Bunu yapmak için cumhurbaşkanı adayının 40 yaşını doldurmuş olması ve bir yükseköğrenim programını bitirmiş olması gerekir. Bu şartları taşıyan Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veyahut bu şartların yanında milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olan Türk vatandaşları cumhurbaşkanı olabilirler. Lakin her halde kişinin cumhurbaşkanlığına aday gösterilebilmesi için minimum 20 milletvekilinin yazılı teklifi gerekir. Bununla beraber yapılmış olan son milletvekili seçimlerinde geçerli oyların toplamı beraber hesaplandığında %10’u geçen siyasi partiler ortak bir aday gösterebilmektedirler. Cumhurbaşkanı, bütün bu şartları sağlayan adaylar arasından toplum oylaması ile seçilir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın yerine getirilmesini ve devlet organlarının organize olarak biri birileri ile uyumlu bir biçimde iş yapabilmelerini garanti eder. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 101. maddesinden 107. maddesine kadar olan maddelerle belirtilmiştir.