Çam ağacı nasıl budanır?

Çevremizde nerede ise her yerde görebileceğimiz çam bitkisi sonbaharda yapraklarını dökmeyen ve devamlı yeşil ve tonlarında kalan ender bitkilerdendir. Türkiye’de özel olarak sarıçam, karaçam, Halep çamı, kızılçam ve fıstık çamı gibi çeşitleri bulunan bu bitki park bahçe süslemede ve ağaçlandırılmada kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra zaten doğal olarak yetiştiği ormanlık alanlar da geniştir. Her bitkinin değişik üretim, yetiştirme koşulları olduğu gibi her bitkiye uygulanan kültürel işlemler de ilgili bitkinin ekolojik özelliklerine ve yapısına göre değişiklik göstermektedir. Çam bitkisi de kendisine has yapısı ile hem yetiştiriciliğinde aynı zamanda kültürel işlemlerde bazı zamanlarda özel bakım gerektirir. Peki, çam bitkisinin kültürel istekleri nasıl karşılanır, işte cevabı!

Çam ağaçları baskın yani egemen bitkilerdir. Bu da onların en dıştaki dallarının en hızlı bir biçimde büyüdüğünü göstermektedir. Budama yapılarak çam bitkisinin bu hassaten uçlara ve zirvelere biriken büyüme enerjisinin ağacın diğer dallarına yayılması hedeflenir. Çam dallarında meydana gelen sarmal yapı engellenmesi gerekli olan diğer bir sorundur. Budama vesilesiyle bu düzeltilerek oluşan kötü görünüm ve dalın ters sivrilmesi engellenebilir.

Budama işlemi genellikle sonbahar sonundan ilkbahar başına kadar ağacın büyümesinin yavaş olduğu zamanda yapılmaktadır. Bunun sayesinde ağacın fazla ölçüde özsuyu kaybetmesi önlenir. Kışın yapılmış olan budamada dal tümüyle kesilmez, dip koçanı bırakılır. Hafif oyuk açarak budama ise ilkbaharda yani yarı büyüme zamanında yapılmalıdır. Çam bitkisinin şekillendirilmesine ne kadar erken başlanırsa o kadar iyidir.Çünkü çam büyüdükçe şekillendirilmesi o denli zorlaşmaktadır. Sağlıklı ve münasip dalları aşapıda tutmak ve kalın gövdeli bir çam elde etmek için bu dalları ve iç taraftaki sürgünleri ileriki dallar olarak yetiştirmek gerekmektedir. Üst dallar daha sonrasında budanmak üzere özgür bırakılabilir. Bunun yanı sıra çamın dallanıp budaklanmasını geliştirmek üzere tomurcuk seçme, mum çimdikleme, sürgün budama ve iğne koparma gibi türlü kültürel işlemler de uygulanmaktadır.

Budama işlemi ağaçlarda gövde kalitesini arttırmak, ağacın ve diğer canlıların güvenliğini sağlamak, bitkinin sağlığını garanti altına almak ve estetik olarak ağacın doğal güzelliğini yahut çiçeklenmeyi teşvik etmek amacı ile yapılmaktadır. Budamaların yağmursuz gün içerisinde yapılmış olması, budanan yüzeylerin enfeksiyona engel olmak için macun ile kapatılması, budama sırasında gereksiz yaralanma veyahut kesiklere neden olunmaması gerekmektedir. Budamada kullanılacak olan el aletleri ve makinelerin amacına münasip, temiz ve bakımlı olması çam ağaçlarının zarar görmeden budanmasını ve istenen sağlıklı büyümenin istenen düzeyde gerçekleştirilmesini sağlamaktadır.