Arbitraj nedir?
Arbitraj hakkı ise, var olan piyasa düzeninde mali varlığını kullanarak risksiz gelir edebilme hakkını temsil etmektedir. Yine de fin...
Yurt içerisinde ve yurt dışarısındaki değişik piyasalarda meydana gelen fiyat dalgalanmalarından kazanç sağlamak amaçlı döviz, değerli maden veyahut kıymetli evrak alım satımı yapmaya arbitraj denir.
Arbitraj hakkı ise, var olan piyasa düzeninde mali varlığını kullanarak risksiz gelir edebilme hakkını temsil etmektedir. Yine de finans konusunda uzmanlaşmadan arbitraj yapmanın kişinin mal varlığını tehlikeye sokacabilecek risklere yol açabileceği unutulmamalıdır.
Nadiren, oluşacak fiyat farkları da arbitraj vesilesiyle sıfırlanır. Arbitraj işlemi için özne daima döviz de olmayabilir; örnek verilecek olursa hisse senedi fiyatlarındaki bir değişiklik da benzer sonucu doğurabilir. Benzer olarak, değişik ülkelerde faiz oranı farklılıkları kısa süreli mali fonların, faiz oranlarının düşük olduğu piyasadan yüksek olduğu piyasalara aktarılarak yüksek faizler üstünden kazanç sağlamak mümkündür. Bu hal da faiz arbitrajı olarak bilinmektedir. Faiz arbitrajı halinde uluslararası yatırımcılar, olası bir kur değişimi açısından yatırımlarını güvence altına almak durumundadırlar. İşte bu hal da garantili faiz arbitrajı olarak adlandırılmaktadır.
Finans piyasalarındaki önemli “hedging” (finansal riskten korunma) araçlarından biri olan arbitrajın gayesi, piyasada benzer ürüne ait oluşmuş fiyat farkından eş zamanlı alım satım yapmak yoluyla risksiz bir gelir elde etmektir. Arbitraj, benzer zamanda dengede olmayan piyasayı da ifade eder; çünkü dengeli piyasada benzer ürüne karşı fiyat farkı bulunmamalıdır.
Arbitraj yukarıda açıklandığı gibi iki değişik piyasa arasında yapılıyorsa bu hal benzer zamanda piyasa arbitrajı veyahut coğrafi arbitrajı olarak açıklanır. Zaman arbitrajı ise malın yahut mali bir varlığın farklı vadelerle ödünç alınması yahut satılması anlamına gelir.
Döviz, menkul kıymet, ödünç verilebilir fon gibi mali bir varlığın ucuz olduğu bir piyasadan alınıp pahalı olduğu bir piyasada satılarak kâr sağlanmaya çalışılması anlamına gelen arbitraj, bu işlemi yapan kişilere güvenli bir kazanç sağlamaktadır. Spekülatif bir borsa faaliyeti olmaktan arbitraj, rizikolardan bağımsız, yalnızca fiyat farkı odaklı bir kazanç vaat etmektedir. Bundan dolayı değişik piyasalar arası dengeler de etkilenmekte, bir uyum yakalanabilmektedir. Globalleşen dünyanın piyasalara etkisiyle, belli ürünlerin belli değerleri bütün piyasalarda benzer ederlerle izlemekte dolaylı olarak arbitraj olanakları daralmaktadır. Çünkü piyasalar arasında fiyat farkının bulunmuyor olması gerekmektedir.