Antarktika kıtasının coğrafi özellikleri nelerdir?

Yeryüzünün en güneyinde bulunan ve üstünde Güney Kutbu’nu bulunduran Antarktika kıtası, yapı ve coğrafi özellikleri ile en ilginç ve önemli kıtaların başında gelir. Kıta dünyanın en kurak bölgesidir ve bazı antik kısımlarına takriben 2 milyon seneden beri yağmur yağmamıştır. Ek olarak Antarktika kıtası, üstünde ülke bulunmayan tek kıta olarak da bilinmektedir.

Antarktika kıtasının %98’i buz bitki örtüsü ile kaplıdır ve buz örtüsü takriben 1.6 kilometre kalınlıktadır. Dünya üstündeki buzların %90’ı buradadır ve bu biçimde dünya üstündeki tatlı su kaynaklarının %70’ini oluşturur. Bilim adamları buradaki buzulların erimesiyle dünya su seviyesinin 60 metre yükseleceğini hesaplamışlardır. Kıtanın maksimum notası, Ellsworth Dağlarında bulunan Vinson Massif zirvesidir ve takriben 4900 metredir.

İklimin oluşturduğu mucize sayılabilecek ve nefes kesen görüntüde bulunan yapılar ise, aurora australis (güney ışıkları) ve diamond dust (elmas tozu) dır. Güney Kutbu’ndaki solar rüzgarların dünya ile teması sonucu güney ışıkları, binlerce küçük buz kristalinin bir araya gelerek oluşturduğu renkler topluluğuna da elmas tozu denir.

Kıta, Güney Kutbu ve Güney Kutup Dairesi’ne asimetrik olarak bulunmakta ve Pasifik, Atlantik, Hint okyanusları ile çevrilidir. 14 milyon kilometrekareden fazla alana sahiptir, fakat günümüz iklim değişiklikleri kıtanın alanını azaltmaktadır. Alan genişliği itibarı ile 5. büyük kıtadır ve Avrupa kıtasının 1.3 katı genişliğindedir. Kıyı şeridi takriben 18.000 kilometre yer kaplar ve çoğunlukla buz dağları, buz duvarları, buz buhar ve gayzerleri, buz kayalarından oluşur.

Antarktika yeryüzünün en soğuk bölgesidir. Dünyada kaydedilmiş en soğuk sıcaklık Antarktika, Rus Vostok İstasyonu’nda -89 derece olarak belirlenmiştir. Genel iklimi ile Antarktika, donmuş bir çöldür, senede çok az ölçüde yağış almaktadır. Takriben sıcaklıklar kışın -80 ve -90 derece, yazın 5 ve 15 derece olarak belirlenmiştir. İklimin en büyük zararlarından birisi de, bembeyaz yüzeyden yansıyan güneş ışınlarının yarattığı güneş yanıklarıdır. Doğu Antarktika, Batı’ya göre daha yüksektir, dağlara sahiptir ve bu sebeple daha soğuktur.