Anonim şirket nedir?

Türk Ticaret Kanunu'nda belirtilmiş şirket tiplerinden biri olan Anonim Şirket, esas itibarı ile sahibinin belli olmadığı yahut pek çok kişinin/tüzel kişinin aynı süre içinde bahsi geçen şirket üzerinde belli paylar biçiminde sahiplik hakkının bulunmuş olduğu şirket çeşididir. Sermayesi belli paylara bölünmüş bir şekildedir. Anonim şirket kuruluşu için asgari bir ya da daha fazla pay sahibi kurucunun varlığı şartı aranmaktadır. Bu pay sahibi kurucu gerçek kişi ya da tüzel kişi olabilir.

Sınırsız sayıda ortağa sahip olabilmesi özelliğinden dolayı anonim adını alan bu şirket türünün ortakları gerçek kişi ya da tüzel kişi olabilir. İlk paragraftaki cümle ile karıştırılmaması gerekli olan nokta şudur;anonim şirketin kurucuları arasında pay sahibi ortak,gerçek veyahut tüzel kişi olabilir dendi. Ama buradaki aktarılan ise kurucu olmayıp hisse senedi satın alma yoluyla şirkete ortak olunabileceği ve bu hisse senedi satın alım yoluyla ortak olma bölümüne hem gerçek hem tüzel kişiler dahil olabileceğidir.

Esas ve kayıtlı sermaye sisteminden birini kullanmayı seçebilen bir şirket çeşidi olan anonim şirket eğer esas sermaye sistemini tercih etmiş ise başlangıç sermayesi 50 bin TL den az, kayıtlı sermaye sistemini tercih etmiş ise başlangıç sermayesi 100 bin TL den az olamamaktadır. Esas ve kayıtlı sermaye sisteminin ayrıldığı nokta ana hatlarıyla;esas sermaye sisteminde,sermaye arttırımı konusunda yönetim kuruluna tanınmış üst bir tavan yoktur ve sermaye arttırımı için genel kurulun toplanması şartı bulunmaktadır. Kayıtlı sermaye sisteminde ise sermaye arttırımı konusunda genel kurul toplanmasına ihtiyaç duyulmaz çünkü yönetim kuruluna,sermaye arttırımı konusunda serbesti tanınmış olup sermayenin arttırılabileceği miktarın üst tavanını gösteren bir sınır belirlenmiştir. Yani yönetim kurulu istediği zaman münasip koşullar altında sermayeyi dilediği miktarda ve belli aralıklar ile arttırabilme olanağına sahiptir. Asgari sermaye tutarı dilendiği halde Bakanlar Kurulu'nca değiştirilebilmektedir.

Anonim şirketlerin, özel olarak halka açık olanlarının yani bahsi geçen şirketin hisse senetlerinin borsa üstünden dilendiğince alınıp satılabildiği şirketlerin bazı yönlerden avantajları bulunur. Mesela anonim şirketler ileriki dönemler için planladıkları yatırımların finansını hisse senedi ihracı yoluyla finanse edebilmektedirler. Hisse senedi ihracının yanında diğer bir finansman sağlama olanağı ise tahvil ihracı yoludur. En bilinenleri olmak üzere bu iki tercih,anonim şirketlerin yabancı kaynak bulabilme şanslarını ciddi anlamda ve daha az maliyetli olacak biçimde arttırmaktadır. Hisse senedi ve tahvil ihracı, anonim şirketlere yatırımlar için olanak sağlarken benzer zamanda tasarruf sahipleri için alternatif yatırım aracı olma özelliği taşıması niteliği ile ekonomide pozitif bir hal yaratmaktadır.

Anonim şirketlerin kuruluşu 'ani ve tedrici' olmak üzere iki biçimde gerçekleşebilmektedir. Eğer kurucu ortaklar ortaklık sermayesinin tamamını başlangıçta ödemeyi taahhüt ederler ve öderlerse,kurulan anonim şirket ani kuruluş biçiminde anılmaktadır. Kurucular başlangıçta ortaklık sermayesinin tamamını değil de bir kısmını ödeyip kalan kısmını,hisse senedi/tahvil çıkarma yolları ile toplum tarafından karşılama yoluyla kurulan anonim şirkete tedrici kuruluş yoluya kurulan anonim şirket denir.